
Astragalus comosus Bunge.
حمیده جوادی و پروین صالحی شانجانی
بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
تاریخ انتشار مرداد 1400
ویراستاران علمی: ولی الله مظفریان و معصومه ایزدپناه
رفتار انبارداری بذر
تيپ ذخیرهسازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشکشدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15-20% قابل نگهداری در دمای °C20- است.
نیازهای جوانه زنی
بذر دارای خواب بوده و این خواب مربوط به پوسته غیرقابل نفوذ بذر (خواب فیزیکی) و مواد بازدارنده جوانهزنی در داخل بذر (خواب فیزیولوژیکی) میباشد. برای حذف پوسته غیرقابل نفوذ نسبت به آب و گاز، از روشهای مختلف سمباده کشی، تیمار اسیدسولفوریک غلیظ، استفاده از آب داغ و .. (اسکرافیه کردن) میتوان استفاده کرد. برای حذف خواب فیزیولوژیکی بذر، استفاده از تیمارهای سرمادهی مرطوب (استراتیفه کردن) به مدت 14 روز، امواج فراصوت و برخی هورمونها (اسیدجیبرلیک 100 ppm) موثر است. بهترین روش برای حذف پوسته بذر استفاده از سمباده و حذف خواب فیزیولوژیکی تیمار سرمادهی به مدت 14 روز در دمای 4 درجه سانتیگراد میباشد. سپس بذور در دمای ثابت 20 درجه سانتیگراد یا دمای دمای متناوب 25 درجه سانتیگراد (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتیگراد (8 ساعت تاریکی) سبز میگردند.
مورفولوژی
میوه: نیام، شبه تخم مرغی، دو حجرهای کامل، 2 عدد بذر در هر حجره، نوک منقاردار، پایک دار، پوشیده از کرکهای بلند ابریشمی مخلوط با کرکهای ریز سفید ایستاده در قاعده، در بخش شکمی مسطح و رگه دار در بخش پشتی برجسته، محدب، شیاردار، قایقی شکل.
اندازه میوه: طول: 10 میلیمتر، عرض: 5 میلیمتر.
بذر: مستطیلی-کشیده، سطح بیکرک، ناف کمی فشرده، براق، قهوهای روشن با لکههای قهوهای.
اندازه بذر: طول: 4/02-3/15 میلیمتر، عرض: 1/70-0/97 میلیمتر در نمونه بذر زنجان با وزن هزاردانه 3/85 گرم که در سال 1390 توسط آقاجانلوجمعآوری شده و نمونه کاشته شده آن توسط سیدرضا صفوی با کد اکسشن 35835 شناسایی شده است.
وزن هزار دانه: 4-2/3 گرم.
ویژگیهای زیستی
فرم رویشی گیاه: چندساله، بدون ساقه، یا باساقه کوتاه.
نوع گلآذین، گل و مکانیسمهای گردهافشانی: گلآذین سنبله، گلها فراوان، فاقد دمگل. گلها دوجنسه، پنج قطعهای، زیگومورف، کاسه لولهای، سبز رنگ یا متمایل به بنفش، پوشیده از کرکهای سفید و سیاه، جام آبی یا بنفش بدون کرک. گیاه تکپایه، دگرگشن. گردهافشانی توسط حشرات و باد صورت میگیرد.
دوره زمانی گلدهی: اواخر بهار
زمانی رسیدن بذر: اردیبهشت تا خرداد
عامل پراکنش بذر: عامل پراکنش وزن بذر است.
پراکندگی جغرافیایی: ترکیه و ایران. نمونه تیپ از آباسک.
پراکندگی در ایران: شمال، شمال غرب و مرکز. مازندران، گیلان، همدان و تهران.
گیاهشناسی
تیره: Papilionaceae
جنس: Astragalus
گونه: comosus
نام فارسی: گون
منابع و پیوندها
.Asri, Y. 2012. Range Plants of Iran, Vol. 2: Dicotyledons. Research Institute of Forests and Rangelands Publication, 530 pp
.Baskin, C.C. and Baskin, J.M.1998. Seeds: Ecology, Biogeography, Evolution of Dormancy and Germination. Academic Press, San Diego
.Bewley, J.D. 1997. Seed germination and dormancy. The plant cell, 9: 1055-1066
Bakhshandeh Faraj-pur, A. 2014. Investigating the possibility of increasing the germination of several species (Astragalus) using various methods of dormancy in order to multiply massive and regenerate rangelands. Master’s thesis, University of Kashan, Faculty of Engineering
Kožuharova, E., Firmage, D. 2007. On The Pollination Ecology of Astragalus alopecurus Pallas (Fabaceae) in Bulgaria. Tome, 60(8):863-870
Kožuharova, E. and Tzvetanova, V. & Firmage, D. 2010. Seed germination and seedling development of two rare Astragalus species (Fabaceae). Phytologia Balcanica, 16 (1): 51-56
Maassoumi, A.A. 2018. Flora of Iran, No.145: (Papilionaceae: Astragalus III). Research Institute of Forests and Rangelands Publication. p. 278
.Mozaffarian, V. 2012. A Pictorial Dictionary of Botany. Farhange Moaser publisher, 1088 pp