Astragalus tenellus

Astragalus tenellus Bunge.

حمیده جوادی و پروین صالحی شانجانی

بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

تاریخ انتشار مرداد 1400

ویراستاران علمی: ولی الله مظفریان و معصومه ایزدپناه

رفتار انبارداری بذر

تيپ ذخیره‌سازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشک‌شدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15-20% قابل نگهداری در دمای  °C20- است.

نیازهای جوانه زنی

بذر دارای خواب بوده و این خواب مربوط به پوسته غیرقابل نفوذ بذر (خواب فیزیکی) و مواد بازدارنده جوانه‌زنی در داخل بذر (خواب فیزیولوژیکی) می‌باشد. برای حذف پوسته غیرقابل نفوذ نسبت به آب و گاز، از روش‌های مختلف سمباده کشی، تیمار اسید‌سولفوریک غلیظ، استفاده از آب داغ و .. (اسکرافیه کردن) می‌توان استفاده کرد. برای حذف خواب فیزیولوژیکی بذر، استفاده از تیمارهای سرمادهی مرطوب (استراتیفه کردن) به مدت 14 روز، امواج فرا‌صوت و برخی هورمون‌ها (اسید‌جیبرلیک 100 ppm) موثر است. بهترین روش برای حذف پوسته بذر استفاده از سمباده و حذف خواب فیزیولوژیکی تیمار سرمادهی به مدت 14 روز در دمای 4 درجه سانتی‌گراد می‌باشد. سپس بذور در دمای ثابت 20 درجه سانتی‌گراد یا دمای دمای متناوب 25 درجه سانتی‌گراد (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتی‌گراد (8 ساعت تاریکی) سبز می‌گردند.

مورفولوژی

میوه: نیام، دوحجره‌ای، واژگون، خطی، در قاعده پایک‌دار، در بخش شکمی قایقی در بخش پشتی برجسته بطرف نوک باریک، منقاردار.

اندازه میوه: طول: 30-20 میلی‌متر، عرض: 3-2/5 میلی‌متر، ارتفاع: 3-2/5 میلی‌متر.

بذر: نامتقارن، بیضوی کشیده تا کلیوی شکل، ناف گرد، سطح بذر ناصاف، براق، زرد تا قهوه‌ای روشن به همراه لکه‌های قهوه‌ای رنگ.

اندازه بذر: طول: 4/46-2/91 میلی‌متر، عرض: 2/03-1/47 میلی‌متر در نمونه بذر قم با وزن هزاردانه 4/8 گرم که در سال 1385 جمع‌آوری شده و نمونه کاشته شده آن توسط سیدرضا صفوی با شماره وچر 105640 شناسایی شده است.

وزن هزار دانه: 5/1-4/5 گرم.

ویژگی‌های زیستی

فرم رویشی گیاه: چندساله، بدون ساقه، پوشیده از کرکهای دوشاخه‌ای متقارن و خوابیده.

نوع گل‌آذین، گل و مکانیسم‌های گرده‌افشانی: گل‌آذین خوشه، 12 استوانه‌ای، به هنگام میوه بلند و کشیده. گل‌ها دوجنسه، پنج قطعه‌ای، زیگومورف، کاسه لوله‌ای یا استوانه‌ای در نوک مورب بریده و بطور پراکنده پوشیده از کرک‌های خوابیده سیاه، جام زرد رنگ، گیاه تک‌پایه، دگرگشن. گرده‌افشانی توسط حشرات و باد صورت می‌گیرد.

دوره زمانی گلدهی: اواخر بهار

 زمانی رسیدن بذر: اردیبهشت تا خرداد

عامل پراکنش بذر: عامل پراکنش وزن بذر است.

پراکندگی جغرافیایی: انحصاری ایران. نمونه تیپ از اصفهان.

پراکندگی در ایران: مرکز. اصفهان

گیاه‌شناسی

تیره: Papilionaceae

جنس:Astragalus

گونه:tenellus

نام فارسی: گون

منابع و پیوندها

.Baskin, C.C. and Baskin, J.M.1998. Seeds: Ecology, Biogeography, Evolution of Dormancy and Germination. Academic Press, San Diego

.Bewley, J.D. 1997. Seed germination and dormancy. The plant cell, 9: 1055-1066

Bakhshandeh Faraj-pur, A. 2014. Investigating the possibility of increasing the germination of several species (Astragalus) using various methods of dormancy in order to multiply massive and regenerate rangelands. Master’s thesis, University of Kashan, Faculty of Engineering

Kožuharova, E. and Firmage, D. 2007. On The Pollination Ecology of Astragalus alopecurus Pallas (Fabaceae) in Bulgaria. Tome, 60(8): 863-870

Kožuharova, E., Tzvetanova, V. and Firmage, D. 2010. Seed germination and seedling development of two rare Astragalus species (Fabaceae). Phytologia Balcanica, 16 (1): 51-56

Maassoumi, A.A. 2018. Flora of Iran, No.145: (Papilionaceae: Astragalus III).  Research Institute of Forests and Rangelands Publication, p.208

Mozaffarian, V. 2012. A Pictorial Dictionary of Botany. Farhange Moaser publisher, 1088 pp.