![](https://eseed.rifr-ac.ir/wp-content/uploads/2019/11/Nepeta-crassifolia-scaled.jpg)
Nepeta crassifolia Boiss & Buhse
پروین صالحی شانجانی، محسن نصیری، معصومه رمضانی یگانه و سید اسمعیل سیدیان
بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
تاریخ انتشار مرداد 1400
ویراستاران علمی: ولیالله مظفریان و معصومه ایزدپناه
رفتار انبارداری بذر
تيپ ذخیرهسازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشک شدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی به میزان 15 تا 20 درصد، بذر قابل نگهداری در دمای 20- درجه سانتیگراد است.
نیازهای جوانهزنی
بذرهای این گونه خواب ندارند. پس از استریل سطحی، بذور روی کاغذ صافی مرطوب در پتری دیش قرار گرفته و در دمای متناوب 25 درجه سانتیگراد (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتیگراد (8 ساعت تاریکی) سبز میگردند.
مورفولوژی
ميوه: فندقه
بذر: فندقچهها بیضوی- مستطیلی، سطح پشتی منحنی، سطح شکمی زاویه دار با برجستگی طولی مشخص، آرئول (ناف سفید رنگ در قسمت پایه) دو لوبی. سطح بذر دارای زگیلهای کوچک، کدر، سیاه.
اندازه بذر: طول: 2-1/9 میلیمتر، عرض: 1/2-1 میلیمتر در نمونه بذر دماوند، تهران با وزن هزار دانه 0/8 گرم که در سال 1392 توسط حبیبی جمعآوری شده و نمونه کاشته شده آن توسط زیبا جمزاد با شماره اکسشن 40230 شناسایی شده است. در نمونه بذر دماوند با وزن هزار دانه 0/8 گرم.
وزن هزار دانه: 1-0/8 گرم.
ویژگیهای زیستی
فرم رویشی گیاه: علفی چند ساله با قاعده چوبی، با ساقههای خیزان در قاعده منشعب.
نوع گلآذین، گل و مکانیسمهای گردهافشانی: گلآذين چرخهای متشکل از چرخههای مجزا از یکدیگر و با دم گلآذین کوتاه. گلها هرمافوردیت، زیگومورف، جام گل آبی بنفش به طول 10 تا 18 میلیمتر. گیاه تک پایه، دگرگشن. گردهافشاني به وسيله حشرات انجام ميشود.
دوره زمانی گلدهی: بهار تا اواخر تابستان
دوره زمانی رسیدن بذر: تابستان تا اوائل پاییز
عامل پراکنش بذر: بذرها به کمک باد جابجا ميشوند.
پراکندگی جغرافیایی: انحصاری ایران. نمونه تیپ ازقزوین، نزدیک منجیل.
پراکندگی در ایران: در شمال، شمال غرب، شمال شرق و مرکز. مازندران، آذربایجان، سمنان و تهران.
گیاهشناسی
تیره: Lamiaceae
زيرتیره: Nepetoideae
جنس: Nepeta
گونه: crassifolia
نام فارسی: پونهساي البرزی
منابع و پیوندها
Bojňanský, V. and Fargašová, A. 2007. Atlas of seeds and fruits of central and East-European flora: the region of the Carpathian Mountains. Springer, Dordrecht, the Netherlands, 1046 pp
Ghahraman, A. Flore of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands with the university of Tehran publication. https://floraofiran.net/index.php
.Harrington, J.F. 1972. Seed storage and longevity. In: Seed Biology. Vol. III. T. Kozlowski (Ed.). Academic Press, New York, 145-245
Hassan, T. and Dar, G. H. 2012. Nutlet micromorphology in selected species of Nepeta L. (Lamiaceae) in Kashmir Himalaya. Iranian Journal of Botany, 2: 262-269
Jamzad, Z. 1391. Flora of Iran, No. 76: Lamiaceae. Agricultural Research, Education and Promotion Organization, Research Institute for Forests and Rangelands of Iran, Tehran, 1066 p
.Jamzad, Z., Ingrouille, M and Simmonds, M. 2003. Three new species of Nepeta (Lamiaceae) from Iran. Taxon, 52: 93-98
Kaya, A. and Dirmenci, T. 2008. Nutlet surface micromorphology of the genus Nepeta L. (Lamiaceae) in Turkey. Turkish Journal of Botany, 32. 103-112
.Mozaffarian, V. 2012. A Pictorial Dictionary of Botany. Farhang Moaser publisher, 1088 pp
.Mozaffarian, V.A. 1998. Dictionary of Iranian Plants Names. Moaser Publisher, Tehran Farhang, 671 pp
Naghibi, F. 2005. Labiatae family in folk medicine in Iran from ethnobotany to pharmacology. Iranian Journal of Pharmaceutical Research, 2: 63-79
.Sharma, O.P. 2009. Plant taxonomy 2E. Tata McGraw-Hill Education, New Delhi, 563 pp