Onobrychis micrantha
معصومه ایزدپناه، پروین صالحی شانجانی، لیلا فلاح حسینی و محمود امیرخانی
بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
تاریخ انتشار مرداد 1400
ویراستار علمی: ولیالله مظفریان
رفتار انبار داری بذر
تيپ ذخیرهسازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشک شدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15 تا 20% قابل نگهداری در دمای 20- درجهسانتیگراد است.
نیازهای جوانه زنی
بذرهای این گونه خواب ندارند. . پس از استریل سطحی، بذور روی کاغذ صافی مرطوب در پتری دیش قرار گرفته و به مدت دو هفته در دما صفر تا 4 سانتی گراد سرمادهی میشوند تا همزمان سبز شوند. سپس بذور در دمای متناوب 25 درجه سانتیگراد (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتیگراد (8 ساعت تاریکی) سبز میگردند.
مورفولوژی
نوع میوه: نیام
شکل میوه: نیمه مدور، با کرکهای مختصر، با فرورفتگیهای آبلهگون و با تیغهای از برجستگیهای دارای تقسیمات کند غضروفی و دندانه دار
شکل بذر: لوبيايي شكل، پوسته بذر صاف بدون کرک، زرد تا قهوهاي كمرنگ، بدون آلبومن
اندازه میوه: طول 12 تا 14 میلیمتر، بزرگترین عرض 6/5 تا 8 گرم
اندازه بذر: طول 3/4 تا 4 میلیمتر، بزرگترین عرض 2 تا 4 میلیمتر در نمونه بذر خراسان با وزن هزار میوه 34 گرم که در سال 1380 توسط محمود امیرخانی جمعآوری شده و توسط حسن امیرآبادیزاده با شماره اکسشن 5784 شناسایی شده است.
وزن هزار میوه: 34 گرم
ویژگیهای زیستی
فرم رویشی گیاه: علفی، یکساله، ایستاده
نوع گل و مکانیسمهای گردهافشانی: گلآذین خوشهای، 5-15 (20) گل در خوشههای تنک باریک کمانی، گاهی خوشهها بسیار بلند. گلها هرمافوردیت، ناجور گلبرگ، جام گل (متشکل از درفش: گلبرگ بزرگ بالایی، بالها: دو گلبرگ مجاور درفش و ناو: دو گلبرگ پایینی) زردفام یا ارغوانی متمایل به قهوهای، بالها کوتاهتر از ناو؛ پرچمها 10 عدد یکی آزاد و 9 عدد چسبیده (9+1). گیاه تک پایه، دگر گشن اختیاری، گرده افشانی توسط حشرات انجام میشود.
دوره زمانی گلدهی: خرداد
دوره زمانی رسیدن بذر: تیر تا مرداد
پراکنش بذر: عامل پراکنش وزن بذر است. نیامها با چسبیدن به پشم و مو حیوانات جابجا میشوند.
پراکندگی جغرافیایی: ترکمنستان و افغانستان. نمونه تیپ بر اساس فلور ایرانیکا:
Soongaria: Lahasa, LE
پراکندگی در ایران: شرق. خراسان
گیاهشناسی
تیره: Papilionaceae
جنس: Onobrychis
گونه: micrantha
نام فارسی: اسپرس گلریز
منابع و پیوندها
Bojňanský, V. and Fargašová, A. 2007. Atlas of seeds and fruits of central and East-European flora: the Carpathian Mountains region. Springer, Dordrecht, The Netherlands, 1046 pp
Cappers, R.T.J., Bekker, R.M. and Jans, J.E.A. 2006. Digital seed atlas of the Netherlands. The Groningen Institute of Archaeology, Amsterdam 509 pp
Cenci, C.A., Bassi, G., Ferranti, F. and Romano, B. 2000. Some morphometric, anatomical, and biochemical characteristics of fruits and seeds of Onobrychis spp. in Italy. Plant Biosystems134: 91-98
Ghahraman, A. Flore of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands with Uuniversity of Tehran publication. https://floraofiran.net/index.php
Mozaffarian, V. 2012. A Pictorial Dictionary of Botany. Farhange Moaser publisher, 1088 pp
Mozaffarian, V.A. 1998. Dictionary of Iranian plants names. Moaser Publisher, Tehran Farhang, 671 pp
.Rechinger, K. H. 1984. Onobrychis. In K.H. Rechinger, Flora Iranica, no. 157: 389–459. Akademische Druck- u.-Verlagsanstalt. Graz