نویسنده: navidcod 
Onobrychis cornuta
معصومه ایزدپناه، پروین صالحی شانجانی، لیلا فلاح حسینی و محمود امیرخانی
بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
تاریخ انتشار مرداد 1400
ویراستار علمی: ولی‌الله مظفریان
رفتار انبار داری بذر
تيپ ذخیره‌سازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشک شدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15 تا 20% قابل نگهداری در دمای 20- درجه‌سانتی‌گراد است.
نیازهای جوانه زنی
بذرهای این گونه خواب ندارند. پس از استریل سطحی، بذور روی کاغذ صافی مرطوب در پتری دیش قرار گرفته و به مدت دو هفته در دما صفر تا 4 سانتی گراد سرمادهی می‌شوند تا همزمان سبز شوند. سپس بذور در دمای متناوب 25 درجه سانتی‌گراد (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتی‌گراد (8 ساعت تاریکی) سبز می‌گردند.
مورفولوژی
نوع میوه: نیام
شکل میوه: دارای اشکال متفاوت، غالباً نیمه مدور، خاردار تا بدون خار، با خطوط طولی برجسته، بدون کرک یا کرکدار
شکل بذر: لوبيايي شكل؛ پوسته بذر صاف بدون کرک، زرد تا قهوه‌اي كم‌رنگ؛ ریشه چه کوتاه‌تر از نصف طول بذر، بدون آلبومن
اندازه میوه: قطر 9 تا 11 میلی‌متر، طول 14/5 تا 16 میلی‌متر
اندازه بذر: طول 3/5 تا 4/5 میلی‌متر، بزرگترین عرض 2 تا 3 میلی‌متر در نمونه بذر خلخال اردبیل با وزن هزاردانه 62 گرم که در سال 1393 توسط آقای نوری جمع‌آوری شده و توسط حسن امیرآبادی‌زاده با شماره اکسشن 44548 شناسایی شده است.
وزن هزار میوه: 15 تا 62 گرم
ویژگی‌های زیستی
فرم رویشی گیاه: پایا، چوبی، بسیار خاردار، بالشتکی شکل
نوع گل و مکانیسم‌های گرده‌افشانی: هر 2 تا 5 گل واقع در دم‌گلی مشترک هم‌اندازه یا کوتاه‌تر از برگ‌ها گل‌آذینی تنک و خاردار را تشکیل می‌دهند. گل‌ها هرمافوردیت، ناجور گلبرگ، جام گل (متشکل از درفش: گلبرگ بزرگ بالایی، بال‌ها: دو گلبرگ مجاور درفش و ناو: دو گلبرگ پایینی) ارغوانی یا صورتی- بنفش‌فام، بندرت سفید فام، بال‌ها هم اندازه ناو؛ پرچم‌ها 10 عدد یکی آزاد و 9 عدد چسبیده (9+1). گیاه تک پایه، دگرگشن اختیاری، گرده‌افشانی توسط حشرات انجام می‌شود.
دوره زمانی گلدهی: تیر تا مرداد
دوره زمانی رسیدن بذر: مرداد تا شهریور
پراکنش بذر: عامل پراکنش وزن بذر است. نیام‌ها با چسبیدن به پشم و مو حیوانات جابجا می‌شوند.
پراکندگی جغرافیایی: عراق، افغانستان و ترکمنستان. نمونه تیپ بر اساس فلور ایرانیکا:
Oriens, D. GRARD, Herb. LINN 921/71
پراکندگی در ایران: غرب، شرق، شمال، جنوب و مرکز. در تمام نقاط کوهستانی استان‌های گلستان، سمنان، مازندران، قزوین، آذربایجان، کردستان، همدان، کرمانشاه، اراک، کهگیلویه و بویراحمد، شیراز و تهران
گیاه‌شناسی
تیره: Papilionaceae
جنس: Onobrychis
گونه: cornuta
نام فارسی: اسپرس پشته‌ای
منابع و پیوندها
Bojňanský, V. and Fargašová, A. 2007. Atlas of seeds and fruits of central and East-European flora: the Carpathian Mountains region. Springer, Dordrecht, The Netherlands, 1046 pp
Cappers, R.T.J., Bekker, R.M. and Jans, J.E.A. 2006. Digital seed atlas of the Netherlands. The Groningen Institute of Archaeology, Amsterdam 509 pp
Cenci, C.A., Bassi, G., Ferranti, F. and Romano, B. 2000. Some morphometric, anatomical, and biochemical characteristics of fruits and seeds of Onobrychis spp. in Italy. Plant Biosystems134: 91-98
Ghahraman, A. Flore of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands with Uuniversity of Tehran publication. https://floraofiran.net/index.php
.Mozaffarian, V. 2012. A Pictorial Dictionary of Botany. Farhange Moaser publisher, 1088 pp
.Mozaffarian, V.A. 1998. Dictionary of Iranian plants names. Moaser Publisher, Tehran Farhang, 671 pp
.Rechinger, K. H. 1984. Onobrychis. In K.H. Rechinger, Flora Iranica, no. 157: 389–459. Akademische Druck- u.-Verlagsanstalt. Graz
