Onobrychis sintensii

Onobrychis sintensii

معصومه ایزدپناه، پروین صالحی شانجانی، لیلا فلاح حسینی و محمود امیرخانی

بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

تاریخ انتشار اردیبهشت 1400

ویراستار علمی: ولی‌الله مظفریان

رفتار انبار داری بذر

تيپ ذخیره‌سازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشک ‌شدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15 تا 20% قابل نگهداری در دمای 20- درجه‌سانتی‌گراد است.

نیازهای جوانه زنی

بذرهای این گونه خواب ندارند. . پس از استریل سطحی، بذور روی کاغذ صافی مرطوب در پتری دیش قرار گرفته و به مدت دو هفته در دما صفر تا 4 سانتی گراد سرمادهی می‌شوند تا همزمان سبز شوند. سپس بذور در دمای متناوب 25 درجه سانتی‌گراد (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتی‌گراد (8 ساعت تاریکی) سبز می‌گردند.

مورفولوژی

نوع میوه: نیام

شکل میوه: مدور شامل دیسک در وسط و تاج، دیسک چاله‌دار، با کرک‌های کوتاه، تاج دارای رگه‌های شعاعی منتهی به دندانه‌های حاشیه‌ای نامنظم، یا دارای حاشیه صاف

شکل بذر: لوبيايي شكل؛ پوسته بذر صاف بدون کرک، زرد تا قهوه‌اي كم‌رنگ؛ ریشه‌‌‌چه کوتاه‌تر از نصف طول بذر، بدون آلبومن

اندازه میوه: طول 9 تا 11 میلی‌متر، بزرگترین عرض 5 تا 7 میلی‌متر

اندازه بذر: طول 5 تا 6/5 میلی‌متر، بزرگترین عرض 3/5 تا 5 میلی‌متر در نمونه بذر چادگان اصفهان با وزن هزاردانه 12/5 گرم که در سال 1386 جمع‌آوری شده و توسط حسن امیر آبادی زاده با شماره اکسشن 27249 شناسایی شده است.

وزن هزار دانه: 10 تا 18 گرم

ویژگی‌های زیستی

فرم رویشی گیاه: پایا، پرساقه، ایستاده

نوع گل و مکانیسم‌های گرده‌افشانی: گل‌آذین خوشه‌ای پر گل، گل بزرگ ناجور گلبرگ، جام گل (متشکل از درفش: گلبرگ بزرگ بالایی، بال‌ها: دو گلبرگ مجاور درفش و ناو: دو گلبرگ پایینی) صورتی متمایل به زرد، دارای رگه‌های ارغوانی یا زرد، بال‌ها کوتاه‌تر از ناو؛ پرچم‌ها 10 عدد یکی آزاد و 9 عدد چسبیده (9+1). گیاه تک پایه، دگرگشن اختیاری، گرده‌افشانی توسط حشرات انجام می‌شود.

دوره زمانی گلدهی: اردیبهشت تا خرداد

دوره زمانی رسیدن بذر: خرداد تا تیر

پراکنش بذر: عامل پراکنش وزن بذر است. نیام‌ها با چسبیدن به پشم و مو حیوانات جابجا می‌شوند.

پراکندگی جغرافیایی: انحصاری ایران. نمونه تیپ بر اساس فلور ایرانیکا:

SINTENIS- 725-a, G!, SINT. 1703, isotypus

پراکندگی در ایران: شمال، شرق و مرکز. خراسان شمالی، گلستان، سمنان، مازندران

گیاه‌شناسی

تیره: Papilionaceae

جنس: Onobrychis

گونه: sintensii

نام فارسی: اسپرس ترکمنستانی

منابع و پیوندها

Bojňanský, V. and Fargašová, A. 2007. Atlas of seeds and fruits of central and East-European flora: the Carpathian Mountains region. Springer, Dordrecht, The Netherlands, 1046 pp

Cappers, R.T.J., Bekker, R.M. and Jans, J.E.A. 2006. Digital seed atlas of the Netherlands. The Groningen Institute of Archaeology, Amsterdam 509 pp

Cenci, C.A., Bassi, G., Ferranti, F. and Romano, B. 2000. Some morphometric, anatomical, and biochemical characteristics of fruits and seeds of Onobrychis spp. in Italy. Plant Biosystems134: 91-98

Ghahraman, A. Flore of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands with Uuniversity of Tehran publication. https://floraofiran.net/index.php

.Mozaffarian, V. 2012. A Pictorial Dictionary of Botany. Farhange Moaser publisher, 1088 pp

.Mozaffarian, V.A. 1998. Dictionary of Iranian plants names. Moaser Publisher, Tehran Farhang, 671 pp

.Rechinger, K. H. 1984. Onobrychis. In K.H. Rechinger, Flora Iranica, no. 157: 389–459. Akademische Druck- u.-Verlagsanstalt. Graz