Cousinia lucida DC.
پروین صالحی شانجانی، بهاره افشارنژاد، محمد محمودی و یوسف اجنی
بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
تاریخ انتشار تیر 1403
ویراستار علمی: محمد دادمند
رفتار انبارداری بذر
تيپ ذخیرهسازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشکشدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15 تا 20 درصد قابل نگهداری در دمای 20- درجه سانتی گراد است.
نیازهای جوانهزنی
بذرهای این گونه خواب عمیقی ندارند. پس از استریل سطحی، بذور روی کاغذ صافی مرطوب در پتری دیش قرار گرفته و به مدت دو هفته در دمای صفر تا 4 درجه سانتیگراد سرمادهی میشوند تا همزمان سبز شوند. سپس در دمای متناوب 20 (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتیگراد (8 ساعت تاریکی) سبز میگردند.
مورفولوژی
نوع میوه: فندقه
شکل میوه: تا حدودی گوهای شکل، تا حدی فشرده، رأس بریده، کاکل ریزان، پایه کمی منحنی، به طرف ناف باریک شده. سطح بیکرک، با برجستگیهای نامشخص، کدر، قهوهای مایل به خاکستری با نقوش سیاه
اندازه میوه: طول 4/03 تا 4/97 میلیمتر، عرض 1/50 تا 2/20 میلیمتر در نمونه بذر از کبودرآهنگ، همدان، با وزن هزاردانه 2/4 گرم که در سال 1398 توسط محمد محمودی و یوسف اجنی جمعآوری و شناسایی شده و با شماره اکسشن 47769 در بانک ژن منابع طبیعی ایران نگهداری میشود.
وزن هزار دانه/میوه: 2/4 گرم
ویژگیهای زیستی
فرم رویشی گیاه: چندساله، بوتهای، خاردار. ساقهها ایستاده، به ارتفاع 20 تا 45 سانتیمتر
نوع گلآذین، گل و مکانیسمهای گردهافشانی: گلآذین کپهایی مجتمع به صورت دیهیم، کپه طبقی/لولهای؛ 4 تا 7 گلچه، به طول 11 میلیمتر، زرد؛ برگههای گریبانی چند ردیفه. گیاه تک پایه، دگرگشن. گردهافشانی توسط حشرات و باد انجام میشود.
دوره زمانی گلدهی: اوایل تابستان
زمان رسیدن بذر: اواسط تابستان
پراکنش بذر: توسط وزن بذر
پراکندگی جغرافیایی: ایران و احتمالا عراق. نمونه تیپ از صحرای سوریه، ولی به احتمالی در ایران
پراکندگی در ایران: شمال غرب، غرب و مرکز. بیشتر در استانهای آذربایجان، همدان، کرمانشاه، لرستان، اصفهان، کهکیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری ، تهران و فارس
گیاهشناسی
خانواده: Asteraceae
جنس: Cousinia
گونه: C. lucida
نام فارسی: هزارخار درخشان
منابع و پیوندها
Assadi, M., Mehregan, I. 2017. Flora of Iran, No. 125: Asteraceae, Cousinia. Institute of Forests and Rangelands Press, Tehran, Iran, 396 pp.
Black, M. and Bewley, J.D. 2000. Seed technology and its biological basis. Sheffield Academic Press, 1-419 pp.
Bojňanský, V. and Fargašová, A. 2007. Atlas of seeds and fruits of central and East-European flora: the Carpathian Mountains region. Springer, Dordrecht, The Netherlands, 1046 pp.
Ghahraman, A. Flore of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands with University of Tehran Publication. https://floraofiran.net/index.php.
Mozaffarian, V.A. 1998. Dictionary of Iranian plants names. Farhange Moaser Publisher, Tehran, 671 pp.
Mozaffarian, V.A. 2012. A Pictorial dictionary of botany. Farhange Moaser Publisher, Tehran, 1088 pp.
Sharma, O.P. 2009. Plant taxonomy 2E. Tata McGraw-Hill Education, New Delhi, 563 pp.