Aethionema stenopterum Boiss.
معصومه ایزدپناه، آمنه غلامی و شهرام کیادلیری
بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
تاریخ انتشار تیر 1403
ویراستار علمی: پروین صالحی شانجانی
رفتار انبارداری بذر
تيپ ذخیرهسازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشکشدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15 تا 20 درصد قابل نگهداری در دمای 20- درجه سانتی گراد است.
نیازهای جوانهزنی
بذرهای این گونه خواب ندارند. پس از استریل سطحی، بذور روی کاغذ صافی مرطوب در پتری دیش قرار گرفته و به مدت دو هفته در دمای صفر تا 4 درجه سانتیگراد سرمادهی میشوند تا همزمان سبز شوند. سپس در دمای متناوب 20 (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتیگراد (8 ساعت تاریکی) سبز میگردند.
مورفولوژی
نوع میوه: خورجینک
شکل میوه: بیضوی تا واژتخممرغی، نوکدار، بال کاغذی، سبز یا ارغوانی
اندازه میوه: طول 6 تا 9 میلیمتر، عرض 5 تا 7 میلیمتر
شکل بذر: واژتخممرغی، رأس گرد، به طرف قاعده به تدریج باریک شونده، شیار رادیکالی مشخص. سطح با برجستگیهای نامشخص، قهوهای- نارنجی
اندازه بذر: طول 1/43 تا 2/09 میلیمتر، عرض 0/68 تا 1/19 میلیمتر در نمونه بذر ازچالوس، مازندران، با وزن هزاردانه 0/8 گرم که در سال 1397 توسط شهرام کیادلیری جمعآوری و نمونه کشت شده آن توسط شهرام کیادلیری شناسایی شده و با شماره اکسشن 47177 در بانک ژن منابع طبیعی نگهداری میشود.
وزن هزار دانه: 0/8 تا 2/4 گرم
ویژگیهای زیستی
فرم رویشی گیاه: بوتهای، چند ساله، در قاعده چوبی. ساقهها افراشته، به طول 25 تا 52 سانتیمتر
نوع گلآذین، گل و مکانیسمهای گردهافشانی: گلآذین خوشهای، انتهایی، گلها منظم، کاسبرگها سبز یا بنفش، گلبرگها مستطیلی- قاشقکی، صورتی، سوسنی کم رنگ یا سفید. گلها دوجنسه و دگرگشن. گردهافشانی توسط حشرات و باد صورت میگیرد.
دوره زمانی گلدهی: اردیبهشت
زمان رسیدن بذر: اواخر بهار
روش پراکنش بذر: توسط باد و وزن بذر
پراکندگی جغرافیایی: ترکیه، ایران، قفقاز و آسیای مرکزی. نمونه تیپ از کوه دینار، ایران
پراکندگی در ایران: شمال غرب، غرب، مرکز و شمال شرق. بیشتر در استانهای مازندران، آذربایجان، همدان، لرستان، اصفهان، کهگیلویه و بویر احمد، بختیاری، فارس و تهران
گیاهشناسی
خانواده: Brassicaceae
جنس: Aethionema
گونه: A. stenopterum
نام فارسی: آتشین بال باریک، آتشین اصفهانی
منابع و پیوندها
Assadi, M. Sajedi, S. Fakhr Ranjberi, H. Mirzadeh Vaghefi, S. Moazzeni, H. Khodashenas, M. Khosravi, A. R. Hatami, A. Mehrnia, M. Kaffash, Sh. Heidarnia, N. Sheidai, M. Heidari Rikan, M. Kavousi, K. Sonboli, A. Veiskarami, Gh. And Aminian, F. 2017. Flora of Iran, Brassicaceae, No.143. Research Institute of Forests and Rangelands Press, Tehran, Iran, 954 pp.
Black, M. and Bewley, J.D. 2000. Seed technology and its biological basis. Sheffield Academic Press, 419 pp.
Bojňanský, V. and Fargašová, A. 2007. Atlas of seeds and fruits of central and East-European flora: the Carpathian Mountains region. Springer, Dordrecht, The Netherlands, 1046 pp.
Ghahraman, A. Flore of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands with University of Tehran Publication. https://floraofiran.net/index.php.
Mozaffarian, V.A. 1998. Dictionary of Iranian plants names. Farhange Moaser Publisher, Tehran, 671 pp.
Mozaffarian, V.A. 2012. A Pictorial dictionary of botany. Farhange Moaser Publisher, Tehran, 1088 pp.
Sharma, O.P. 2009. Plant taxonomy 2E. Tata McGraw-Hill Education, New Delhi, 563 pp.