نویسنده: آمنه غلامی 
Astragalus basilicus Maassoumi & Podlech
پروین صالحی شانجانی، حمیده جوادی، معصومه رمضانی یگانه و فرزانه عظیمی
بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
تاریخ انتشار دی 1403
ویراستار علمی: محمد دادمند
رفتار انبارداری بذر
تيپ ذخیره‌سازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشک‌شدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15 تا 20 درصد قابل نگهداری در دمای 20- درجه سانتی گراد است.
نیازهای جوانه‌زنی
بذر دارای خواب بوده و این خواب مربوط به پوسته غیر قابل نفوذ بذر (خواب فیزیکی) و مواد بازدارنده جوانه زنی در داخل بذر (خواب فیزیولوژیکی) می‌باشد. برای حذف پوسته غیر قابل نفوذ نسبت به آب و گاز از روش‌های مختلف سمباده کشی، تیمار اسید سولفوریک غلیظ استفاده از آب داغ و … (اسکرافیه کردن) می‌توان استفاده کرد. برای حذف خواب فیزیولوژیکی بذر استفاده از تیمارهای سرمادهی مرطوب (استراتیفه کردن) به مدت ۱۴ روز، امواج فراصوت و برخی هورمون‌ها (اسید جیبرلیک ۱۰۰ ppm ) موثر است. بهترین روش برای حذف پوسته بذر استفاده از سمباده و حذف خواب فیزیولوژیکی تیمار سرمادهی به مدت ۱۴ روز در دمای ۴ درجه سانتی گراد می‌باشد. سپس بذور در دمای ثابت ۲۰ درجه سانتی گراد با دمای متناوب ۲۵ درجه سانتی گراد (۱۶ ساعت روشنایی) و ۱۵ درجه سانتی گراد (۸ ساعت تاریکی) سبز می‌گردند.
مورفولوژی
نوع میوه: نیام
شکل میوه: دو حجره‌ای، بخش شکمی قایقی، بخش پشتی شیاردار، بدون پایک، در رأس منقاردار
اندازه میوه: طول 20 تا 25 میلی‌متر، عرض 8 تا 9 میلی‌متر، منقار به طول 4 تا 5 میلی‌متر
شکل بذر: مستطیلی- بیضوی، تا حدودی تخت، ناف فرورفته. سطح چروکیده، بدون کرک، کمی براق، به رنگ قهوه‌ای-زیتونی، اغلب با خال‌های ریز
اندازه بذر: طول 4/7 تا 6/32 میلی‌متر، عرض 2/26 تا 2/86 میلی‌متر در نمونه بذر از خلخال، اردبیل، با وزن هزاردانه 16/5 گرم که در سال 1396 توسط فرزانه عظیمی جمع‌آوری و شناسایی شده و با شماره اکسشن 46579 در بانک ژن منابع طبیعی ایران نگهداری می‌شود.
وزن هزار دانه: 16/5 گرم
ویژگی‌های زیستی
فرم رویشی گیاه: علفی، چندساله، بدون کرک. ساقه‌ها به ارتفاع 45 تا50 سانتی‌متر
گل‌آذین، گل و مکانیسم‌های گرده‌افشانی: گل‌آذین خوشه‌ای، محوری، گل‌ها هرمافوردیت، ناجور گلبرگ، نامنظم پروانه‌ای، جام گل (متشکل از درفش: گلبرگ بزرگ بالایی، بال‌ها: دو گلبرگ مجاور درفش و ناو: دو گلبرگ پایینی) زرد رنگ، بال‌ها بلندتر از ناو. گیاه تک‌پایه، دگرگشن. گرده‌افشانی توسط حشرات و باد صورت می‌گیرد.
دوره زمانی گلدهی: بهار
زمان رسیدن بذر: بهار
روش پراکنش بذر: توسط وزن بذر و دام
پراکندگی جغرافیایی: انحصاری ایران. نمونه تیپ از خلخال
پراکندگی در ایران: شمال غرب. بیشتر در استان‌های آذربایجان و تهران
گیاه‌شناسی
خانواده: Fabaceae
جنس: Astragalus
گونه: A. basilicas
نام فارسی: گون
منابع و پیوندها
Black, M. and Bewley, J.D. 2000. Seed technology and its biological basis. Sheffield Academic Press, 1-419 pp.
Bojňanský, V. and Fargašová, A. 2007. Atlas of seeds and fruits of central and East-European flora: the Carpathian Mountains region. Springer, Dordrecht, The Netherlands, 1046 pp.
Ghahraman, A. Flore of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands with University of Tehran Publication. https://floraofiran.net/index.php.
Maassoumi, A.A. 2003. Flora of Iran, Papilionaceae (Astragalus I). Institute of Forests and Rangelands Press, Tehran, Iran, Publication No. 43, 581 pp.
Mozaffarian, V.A. 1998. Dictionary of Iranian plants names. Farhange Moaser Publisher, Tehran, 671 pp.
Mozaffarian, V.A. 2012. A Pictorial dictionary of botany. Farhange Moaser Publisher, Tehran, 1088 pp.
Sharma, O.P. 2009. Plant taxonomy 2E. Tata McGraw-Hill Education, New Delhi, 563 pp.
