
Astragalus eriopodus
حمیده جوادی و پروین صالحی شانجانی
بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
تاریخ انتشار مرداد 1400
ویراستاران علمی: ولی الله مظفریان و معصومه ایزدپناه
رفتار انبارداری بذر
تيپ ذخیرهسازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشکشدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15-20% قابل نگهداری در دمای °C20- است.
نیازهای جوانه زنی
بذر دارای خواب بوده و این خواب مربوط به پوسته غیرقابل نفوذ بذر (خواب فیزیکی) و مواد بازدارنده جوانهزنی در داخل بذر (خواب فیزیولوژیکی) میباشد. برای حذف پوسته غیرقابل نفوذ نسبت به آب و گاز، از روشهای مختلف سمباده کشی، تیمار اسیدسولفوریک غلیظ، استفاده از آب داغ و .. (اسکرافیه کردن) میتوان استفاده کرد. برای حذف خواب فیزیولوژیکی بذر، استفاده از تیمارهای سرمادهی مرطوب (استراتیفه کردن) به مدت 14 روز، امواج فراصوت و برخی هورمونها (اسیدجیبرلیک 100 ppm) موثر است. بهترین روش برای حذف پوسته بذر استفاده از سمباده و حذف خواب فیزیولوژیکی تیمار سرمادهی به مدت 14 روز در دمای 4 درجه سانتیگراد میباشد. سپس بذور در دمای ثابت 20 درجه سانتیگراد یا دمای دمای متناوب 25 درجه سانتیگراد (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتیگراد (8 ساعت تاریکی) سبز میگردند.
مورفولوژی
میوه: نیام، تخممرغی شکل، 2حجرهای ، پوشیده از کرکهای ابریشمی دراز، سفید یا مخلوط با کرکهای ریز سیاه.
اندازه میوه: طول: 12-6 میلیمتر، عرض: 2 میلیمتر، ارتفاع: 4-3 میلیمتر.
بذر: چهارگوش و یا کلیوی شکل، ناف گرد و فرورفته؛ سطح بذر صاف و یا غدهای، زرد-آجري تا قهوهاي روشن با لکههای قهوهای و یا بدون لکه.
اندازه بذر: طول بذر: 2/42-2/2 میلیمتر، عرض: 2/4-2 میلیمتر در نمونه بذر شهرضا، اصفهان با وزن هزاردانه 5/1 گرم که در سال 1386 توسط اسماعیلیشریف جمعآوری شده و نمونه کاشته شده آن توسط سیدرضا صفوی با شماره وچر105643 شناسایی شده است.
وزن هزار دانه: 5/1-4/8 گرم.
ویژگیهای زیستی
فرم رویشی گیاه: علفی چندساله
نوع گلآذین، گل و مکانیسمهای گردهافشانی: گلآذین جانبی، سنبله باریک، گل ها فراوان. گلها دوجنسه، پنج قطعهای، زیگومورف، کاسه گل لولهای، بنفش پوشیده از کرکهای سفید یا مخلوط با کرکهای سیاه. جام گل سبز متمایل به زرد، قرمز یا بنفش. گیاه تکپایه، دگرگشن، گرده افشانی توسط باد و حشرات انجام میشود.
دوره زمانی گلدهی: خرداد تا تیر
دوره زمانی رسیدن بذر: تیر تا مرداد
عامل پراکنش بذر: عامل پراکنش وزن بذر است.
پراکندگی جغرافیایی: انحصاری ایران. نمونه تیپ از آذربایجان.
پراکندگی در ایران: شمال غرب، غرب، و مرکز. آذربایجان، زنجان، کردستان، همدان و تهران.
گیاهشناسی
تیره: Papilionaceae
جنس:Astragalus
گونه: eriopodus
نام فارسی: گون
منابع و پیوندها
.Asri, Y. 2012. Range Plants of Iran, Vol. 2: Dicotyledons. Research Institute of Forests and Rangelands Publication, 530 pp
.Baskin, C.C. and Baskin, J.M.1998. Seeds: Ecology, Biogeography, Evolution of Dormancy and Germination. Academic Press, San Diego
.Bewley, J.D. 1997. Seed germination and dormancy. The plant cell, 9: 1055-1066
Bakhshandeh Faraj-pur, A. 2014. Investigating the possibility of increasing the germination of several species (Astragalus) using various methods of dormancy in order to multiply massive and regenerate rangelands. Master’s thesis, University of Kashan, Faculty of Engineering
.Ghahraman, A. 1988. Flore of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands with university of Tehran Publication, Vol. 10, No. 1145
Kožuharova, E. and Firmage, D. 2007. On The Pollination Ecology of Astragalus alopecurus Pallas (Fabaceae) in Bulgaria. Tome, 60(8): 863-870
Kožuharova, E., Tzvetanova, V. and Firmage, D. 2010. Seed germination and seedling development of two rare Astragalus species (Fabaceae). Phytologia Balcanica, 16 (1): 51-56
Maassoumi, A.A. 2017. Flora of Iran, No.145: (Fabaceae: Astragalus III). Research Institute of Forests and Rangelands Publication, p. 283
.Mozaffarian, V. 2012. A Pictorial Dictionary of Botany. Farhange Moaser publisher, 1088 pp