نویسنده: آمنه غلامی 
Centaurea amadanensis Schultz-Bip.
پروین صالحی شانجانی، لیلا رسول زاده و حسین معروفی
بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
تاریخ انتشار دی 1402
ویراستار علمی: حمیده جوادی
این شناسه بذر با حمایت ستاد علوم و فناوری گیاهان داروئی و طب سنتی تهیه شده است
رفتار انبارداری بذر
تيپ ذخیره‌سازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشک‌شدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15 تا 20 درصد قابل نگهداری در دمای 20- درجه سانتی گراد است.
نیازهای جوانه‌زنی
بذرهای این گونه خواب ندارند. پس از استریل سطحی، بذور روی کاغذ صافی مرطوب در پتری دیش قرار گرفته و به مدت دو هفته در دمای صفر تا 4 درجه سانتی‌گراد سرمادهی می‌شوند تا همزمان سبز شوند. سپس در دمای متناوب 20 (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتی‌گراد (8 ساعت تاریکی) سبز می‌گردند.
مورفولوژی
نوع میوه: فندقه
شکل میوه: تقریباً استوانه‌ای، رأس بریده، کاکل بلندتر از فندقه، کرم رنگ، تارهای خارجی کوتاه‌تر از داخلی، ناف تقریباً جانبی. سطح بی‌کرک، صاف، با خطوط ظریف طولی، براق، به رنگ نی روشن
اندازه میوه: طول 6/05 تا 7/89 میلی‌متر، عرض 3/01 تا 3/87 میلی‌متر در نمونه بذر از سنندج، کردستان، با وزن هزار دانه/میوه 36/8 گرم که در سال 1395 توسط حسین معروفی جمع‌آوری و شناسایی شده و با شماره اکسشن 45476 در بانک ژن منابع طبیعی ایران نگهداری می‌شود.
وزن هزار دانه/ میوه: 27 تا 39 گرم
ویژگی‌های زیستی
فرم رویشی گیاه: علفی، دوساله یا چندساله. ساقه ایستاده، به ارتفاع 50 تا 120 سانتی‌متر، در پایین کرکدار در بالا بی‌کرک
نوع گل‌آذین، گل و مکانیسم‌های گرده‌افشانی: گل‌آذین کپه‌ای خوشه مانند، کپه‌ها طبقی/لوله‌ای؛ گلچه‌ها سفید مایل به زرد. گریبان تخم‌مرغی، برگه‌ها‌‌ی گریبان چند ردیفه. گیاه تک پایه، دگرگشن. گرده‌افشانی توسط حشرات و باد انجام می‌شود.
دوره زمانی گلدهی: اواسط تا اواخر بهار
زمان رسیدن میوه: اواسط تا اواخر بهار
پراکنش میوه: عامل پراکنش وزن بذر است.
پرکندگی جغرافیایی: انحصاری ایران. نمونه تیپ از همدان
پرکندگی در ایران: غرب. بیشتر در استان‌های کردستان، کرمانشاه و ایلام
گیاه‌شناسی
خانواده: Asteraceae
جنس: Centaurea
گونه: C. amadanensis
نام فارسی: گل‌گندم همدانی
منابع و پیوندها
Black, M. and Bewley, J.D. 2000. Seed technology and its biological basis. Sheffield Academic Press, 1-419 pp.
Bojňanský, V. and Fargašová, A. 2007. Atlas of seeds and fruits of central and East-European flora: the Carpathian Mountains region. Springer, Dordrecht, The Netherlands, 1046 pp.
Ghahraman, A. Flore of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands with University of Tehran Publication. https://floraofiran.net/index.php.
Mozaffarian, V.A. 1998. Dictionary of Iranian plants names. Farhange Moaser Publisher, Tehran, 671 pp.
Mozaffarian, V.A. 2012. A Pictorial dictionary of botany. Farhange Moaser Publisher, Tehran, 1088 pp.
Mozaffarian, V., Ghahremaninejad, F., Narimisa, S., Kazempour-Osaloo, Sh., Jafari, E., Lotfi, E. Assadi, M. 2018. Flora of Iran, Asteraceae. Institute of Forests and Rangelands Press, Tehran, Iran, Publication No. 144, 1023 pp.
Ranjbar, M. and Negaresh, K. 2014. The genus Centaurea (Asteraceae, cardueae) in Iran: Two new species and a lectotypification. Edinburgh Journal of Botany, 71: 51-56.
Sharma, O.P. 2009. Plant taxonomy 2E. Tata McGraw-Hill Education, New Delhi, 563 pp.
