نویسنده: آمنه غلامی 
Centaurea gilanica Bornm.
پروین صالحی شانجانی، لیلا رسول زاده، محمد محمودی و آمنه غلامی
بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
تاریخ انتشار دی 1402
ویراستار علمی: حمیده جوادی
این شناسه بذر با حمایت ستاد علوم و فناوری گیاهان داروئی و طب سنتی تهیه شده است
رفتار انبارداری بذر
تيپ ذخیره‌سازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشک‌شدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15 تا 20 درصد قابل نگهداری در دمای 20- درجه سانتی گراد است.
نیازهای جوانه‌زنی
بذرهای این گونه خواب ندارند. پس از استریل سطحی، بذور روی کاغذ صافی مرطوب در پتری دیش قرار گرفته و به مدت دو هفته در دمای صفر تا 4 درجه سانتی‌گراد سرمادهی می‌شوند تا همزمان سبز شوند. سپس در دمای متناوب 20 (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتی‌گراد (8 ساعت تاریکی) سبز می‌گردند.
مورفولوژی
نوع میوه: فندقه
شکل میوه: تقریباً استوانه‌ای، از طرفین کمی فشرده، رأس بریده، کاکل زبر، قهوه‌ای با نوک‌های طلایی، بلندتر از فندقه، تارهای بیرونی کوتاهتر از درونی، داخلی ترین تارها فلسی شکل، کرم رنگ؛ ناف تقریباً جانبی. سطح بی‌کرک، با خطوط ظریف طولی، کمی براق، به رنگ نی روشن
اندازه میوه: طول 5/16 تا 6/01 میلی‌متر، عرض 2/56 تا 3/11 میلی‌متر در نمونه بذر از زنجان، با وزن هزار دانه/ میوه 16/8 گرم که در سال 1395 توسط محمد محمودی جمع‌آوری و شناسایی شده و با شماره اکسشن 46161 در بانک ژن منابع طبیعی ایران نگهداری می‌شود.
وزن هزار دانه/ میوه: 14 تا 16 گرم
ویژگی‌های زیستی
فرم رویشی گیاه: بوته‌ای، چندساله. ساقه ایستاده، به ارتفاع 25 تا 45 سانتی‌متر، کرک نمدی- هلویی
نوع گل‌آذین، گل و مکانیسم‌های گرده‌افشانی: گل‌آذین کپه‌ای منفرد، کپه طبقی/ لوله‌ای؛ گلچه‌ها لوله‌ای قرمز-اغوانی، گلچه‌های کناری عقیم، با جام‌گل شعاعی شکل؛ گلچه‌های مرکزی بارور، با جام گل منظم؛ گریبان تخم‌مرغی، برگه‌ها‌‌ی گریبان چند ردیفه. گیاه تک پایه، دگرگشن. گرده‌افشانی توسط حشرات و باد انجام می‌شود.
دوره زمانی گلدهی: اوایل تا اواسط تابستان
زمان رسیدن میوه: اوایل تا اواسط تابستان
پراکنش میوه: عامل پراکنش وزن بذر است.
پرکندگی جغرافیایی: انحصاری ایران. نمونه تیپ از دامنه‌های کوه توچال
پرکندگی در ایران: غرب، شمال غرب و مرکز. بیشتر در استان‌ها‌ی گیلان، آذربایجان، همدان و تهران
گیاه‌شناسی
خانواده: Asteraceae
جنس: Centaurea
گونه: C. gilanica
نام فارسی: گل‌گندم گیلانی
منابع و پیوندها
Black, M. and Bewley, J.D. 2000. Seed technology and its biological basis. Sheffield Academic Press, 1-419 pp.
Bojňanský, V. and Fargašová, A. 2007. Atlas of seeds and fruits of central and East-European flora: the Carpathian Mountains region. Springer, Dordrecht, The Netherlands, 1046 pp.
Ghahraman, A. Flore of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands with University of Tehran Publication. https://floraofiran.net/index.php.
Mozaffarian, V.A. 1998. Dictionary of Iranian plants names. Farhange Moaser Publisher, Tehran, 671 pp.
Mozaffarian, V.A. 2012. A Pictorial dictionary of botany. Farhange Moaser Publisher, Tehran, 1088 pp.
Mozaffarian, V., Ghahremaninejad, F., Narimisa, S., Kazempour-Osaloo, Sh., Jafari, E., Lotfi, E. Assadi, M. 2018. Flora of Iran, Asteraceae. Institute of Forests and Rangelands Press, Tehran, Iran, Publication No. 144, 1023 pp.
Ranjbar, M. and Negaresh, K. 2014. The genus Centaurea (Asteraceae, cardueae) in Iran: Two new species and a lectotypification. Edinburgh Journal of Botany, 71: 51-56.
Sharma, O.P. 2009. Plant taxonomy 2E. Tata McGraw-Hill Education, New Delhi, 563 pp.
