
Cousinia Lasiolepis Boiss.
پروین صالحی شانجانی، بهاره افشارنژاد و حمزهعلی شیرمردی
بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
تاریخ انتشار تیر 1403
ویراستار علمی: محمد دادمند
رفتار انبارداری بذر
تيپ ذخیرهسازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشکشدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15 تا 20 درصد قابل نگهداری در دمای 20- درجه سانتی گراد است.
نیازهای جوانهزنی
بذرهای این گونه خواب عمیقی ندارند. پس از استریل سطحی، بذور روی کاغذ صافی مرطوب در پتری دیش قرار گرفته و به مدت دو هفته در دمای صفر تا 4 درجه سانتیگراد سرمادهی میشوند تا همزمان سبز شوند. سپس در دمای متناوب 20 (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتیگراد (8 ساعت تاریکی) سبز میگردند.
مورفولوژی
نوع میوه: فندقه
شکل میوه: واژتخممرغی، سطح پشتی کمی محدب، سطح شمکی تخت، رأس بریده، کاکل ریزان، پایه به طرف ناف باریک شده. سطح بیکرک، با برجستگیهای نامشخص، کدر، قهوهای مایل به خاکستری با نقوش سیاه
اندازه میوه: طول 4/88 تا 6/76 میلیمتر، عرض2/02 تا 3/16 میلیمتر در نمونه بذر از بروجن، چهارمحال و بختیاری، با وزن هزار میوه/دانه 6/9 گرم که در سال 1398 توسط حمزهعلی شیرمردی جمعآوری و شناسایی شده و با شماره اکسشن 48485 در بانک ژن منابع طبیعی ایران نگهداری میشود.
وزن هزار میوه/دانه: 6/9 گرم
ویژگیهای زیستی
فرم رویشی گیاه: بوتهای، چندساله، خاردار. ساقهها ایستاده یا ایستاده خیزان، به ارتفاع 60 سانتیمتر
نوع گلآذین، گل و مکانیسمهای گردهافشانی: گلآذین کپهای منفرد، کپه طبقی/لولهای؛ 50 تا 80 گلچه، به طول 19 تا 22 میلیمتر، به رنگ اغوانی، بنفش یا سفید؛ برگههای گریبانی چند ردیفه. گیاه تک پایه، دگرگشن. گردهافشانی توسط حشرات و باد انجام میشود.
دوره زمانی گلدهی: از اواسط بهار تا اواسط تابستان
زمان رسیدن بذر: تابستان
پراکنش بذر: توسط وزن بذر
پراکندگی جغرافیایی: ایران، افغانستان. نمونههای تیپ از کوه دلو و کوه دنا
پراکندگی در ایران: غرب، مرکز، شرق و جنوب شرق. بیشتر در استانهای همدان، لرستان، اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، فارس، کرمان و خراسان
گیاهشناسی
خانواده: Asteraceae
جنس: Cousinia
گونه: C. Lasiolepis
نام فارسی: هزارخار یخچالی
منابع و پیوندها
Assadi, M., Mehregan, I. 2017. Flora of Iran, No. 125: Asteraceae, Cousinia. Institute of Forests and Rangelands Press, Tehran, Iran, 396 pp.
Black, M. and Bewley, J.D. 2000. Seed technology and its biological basis. Sheffield Academic Press, 1-419 pp.
Bojňanský, V. and Fargašová, A. 2007. Atlas of seeds and fruits of central and East-European flora: the Carpathian Mountains region. Springer, Dordrecht, The Netherlands, 1046 pp.
Ghahraman, A. Flore of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands with University of Tehran Publication. https://floraofiran.net/index.php.
Mozaffarian, V.A. 1998. Dictionary of Iranian plants names. Farhange Moaser Publisher, Tehran, 671 pp.
Mozaffarian, V.A. 2012. A Pictorial dictionary of botany. Farhange Moaser Publisher, Tehran, 1088 pp.
Sharma, O.P. 2009. Plant taxonomy 2E. Tata McGraw-Hill Education, New Delhi, 563 pp.