Cuminum cyminum L.
پروین صالحی شانجانی، بهاره افشارنژاد و علیاکبر عامری
بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
تاریخ انتشار تیر 1403
ویراستار علمی: محمد دادمند
رفتار انبارداری بذر
تيپ ذخیرهسازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشکشدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15 تا 20 درصد قابل نگهداری در دمای 20- درجه سانتی گراد است.
نیازهای جوانهزنی
بذرهای این گونه خواب دارند. پس از استریل سطحی، بذور روی کاغذ صافی مرطوب در پتری دیش قرار گرفته و به مدت 2 هفته در دمای صفر تا 4 درجه سانتیگراد سرمادهی میشوند تا همزمان سبز شوند. سپس در دمای متناوب 20 (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتیگراد (8 ساعت تاریکی) سبز میگردند.
مورفولوژی
نوع میوه: شیزوکارپ (شیزوکارپ میوه خشک و متشکل از دو برچه ناشکوفای غیرفشرده یا به پهلو یا به پشت فشرده به نام مریکارپ است)
شکل میوه: مریکارپها بیضوی باریک، جورشکل، از پهلو کمی فشرده، سطح شکمی مقعر با کانالهای روغنی/رزینی مشخص، سطح پشتی محدب با 10 پره طولی (5 پره اولیه و 5 پره ثانویه). سطح شیاردار، کرکدار، کدر، قهوهای تیره، پرهها کرم رنگ
اندازه میوه: طول 4/37 تا 6/52 میلیمتر، عرض 1/31 تا 1/86 میلیمتر در نمونه بذر از بجنورد، خراسان شمالی، با وزن هزاردانه/میوه 4/1 گرم که در سال 1391 توسط علیاکبر عامری جمعآوری و شناسایی شده و با شماره اکسشن 40766 در بانک ژن منابع طبیعی ایران نگهداری میشود.
وزن هزار دانه/میوه: 3 تا 8/25 گرم
ویژگیهای زیستی
فرم رویشی گیاه: علفی، یکساله، ظریف، بیکرک. ساقهها ایستاده، به طول 15 تا 30 سانتیمتر
نوع گلآذین، گل و مکانیسمهای گردهافشانی: گلآذین چتر ساده، چترها دارای 3 تا 6 شعاع، به طول 5 تا 10 میلیمتر، گلها ناجورشکل، قرمز. گیاه تک پایه، دگرگشن. گردهافشانی توسط حشرات و باد انجام میشود.
دوره زمانی گلدهی: بهار
زمان رسیدن بذر: اواسط بهار تا اوایل تابستان
پراکنش بذر: توسط وزن بذر
پراکندگی جغرافیایی: در اغلب نقاط جهان کاشته میشود. تیپ از مصر
پراکندگی در ایران: مرکز. بیشتر در استانهای تهران، اصفهان و یزد
گیاهشناسی
خانواده: Apiaceae
جنس: Cuminum
گونه: C. cyminum
نام فارسی: زیره سبز
منابع و پیوندها
Black, M. and Bewley, J.D. 2000. Seed technology and its biological basis. Sheffield Academic Press, 1-419 pp.
Bojňanský, V. and Fargašová, A. 2007. Atlas of seeds and fruits of central and East-European flora: the Carpathian Mountains region. Springer, Dordrecht, The Netherlands, 1046 pp.
Ghahraman, A. Flore of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands with University of Tehran Publication. https://floraofiran.net/index.php.
Mozaffarian V. 2007. Flora of Iran, No. 54: Umbelliferae. Research Institute of Forests and Rangelands Press, Tehran, Iran, 596 pp.
Mozaffarian, V.A. 1998. Dictionary of Iranian plants names. Farhange Moaser Publisher, Tehran, 671 pp.
Mozaffarian, V.A. 2012. A Pictorial dictionary of botany. Farhange Moaser Publisher, Tehran, 1088 pp.
Sharma, O.P. 2009. Plant taxonomy 2E. Tata McGraw-Hill Education, New Delhi, 563 pp.