
Hordeum geniculatum All.
حمیده جوادی، پروین صالحی شانجانی، بهنام حمزهای و سید اسمعیل سیدیان
بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
تاریخ انتشار مرداد 1401
ویراستار علمی: معصومه ایزدپناه
رفتار انبارداری بذر
تيپ ذخیرهسازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشک شدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15 تا 20 درصد، قابل نگهداری در دمای 20- درجه سانتیگراد است.
نیازهای جوانهزنی
بذر فاقد خواب فیزیولوژیکی و فیزیکی بوده و به راحتی قادر به جوانهزنی میباشد. پس از استریل سطحی، بذور روی کاغذ صافی مرطوب در پتریدیش قرار گرفته و به مدت پنج روز در دمای صفر تا 4 درجهسانتیگراد سرمادهی میشوند تا همزمان سبز شوند. سپس در درجه حرارت 20 درجهسانتیگراد و طول روز/شب 8/16 ساعت سبز میگردند.
مورفولوژی
نوع میوه: گندمه
شکل میوه/بذر: استوانهای شکل، طرف شکمی دارای شیارهای طولی، سطح پشتی با خطوط طولی، کمی براق بهرنگ بنفش مایل به قهوهای
اندازه میوه/بذر: طول 6/75 تا 7/11 میلیمتر، عرض 1/81 تا 1/87 میلیمتر در نمونه بذر با وزن هزارمیوه/دانه 11/43 گرم که در سال 1382 از رودبار، گیلان جمعآوری شده و نمونه کاشتهشده آن توسط بهنام حمزهای با شماره اکسشن 11756 شناسایی شده است.
وزن هزار میوه/دانه: 8 تا 14/2 گرم
ویژگیهای زیستی
فرم رویشی گیاه: علفی یکساله، ساقههای ماشورهای دسته دسته در غلاف و در قاعده گسترده بر روی زمین، ارتفاع تا 30 سانتیمتر، صاف و بدون کرک، پهنک برگها آبی مایل به سبز و تخت، به طول 8 سانتیمتر، خطی-نوکدار، دارای گوشک در قاعده.
نوع گلآذین، گل و مکانیسمهای گردهافشانی: سنبله مستطیلی تا مستطیلی سرنیزهای، به طول 3 سانتیمتر، و عرض 6-5 میلیمتر(بدون در نظر گرفتن سیخک)، سفت، با ریشهای متراکم، سنبلکها 3 تائی، ریشکدار، سنبلکهای جانبی خنثی، خیلی کوچکتر از سنبلک مرکزی، پوشینهها بطورمساوی ریش مانند و یا یکی از آنها متورم در پایه ولی بدون بال. گردهافشانی توسط باد صورت میگیرد.
دوره زمانی گلدهی: اواسط بهار
زمان رسیدن بذر: اردیبهشت تا خرداد
پراکنش بذر: توسط باد و دام
پراکندگی جغرافیایی: در سراسر مناطق مدیترانهای، آناتولی، فلسطین، عراق، ایران، جنوب روسیه، قفقاز و ترکمنستان. نمونه تیپ از بندر دی لیمپا در سواحل دریای نیکیه
پراکندگی در ایران: شمال غرب، غرب، جنوب، جنوبشرق. بیشتر در استانهای آذربایجان، کردستان، لرستان، بختیاری، فارس، خوزستان و سیستان و بلوچستان
گیاهشناسی
خانواده: Gramineae
جنس: Hordeum
گونه: geniculatum
نام فارسی: جو زانودار
منابع و پیوندها
Dinarvand, M. 2020. Flor of Khozestan. Research Institute of Forests and Rangelands publishers, 814 pp.
Mozaffarian, V. 2006. A Dictionary of Iranian plant names. Latin-English-Persian. Farhang Moaser Publishers, 671 pp.
Rechinger, K.H. 1970. Flora Iranica. Akademische Druck- und Verlagsanstalt Graz Publishers, No.70. P. 236.
Javadi, H. 2021. Seed: Processing and Quality tests. Agricultural Education & Extension Publishers, 175 pp.
Vít Bojnanský and Agáta Fargašová, 2007. Atlas of Seeds and Fruits of Central and East-European flora. Published by Springer, P.O. Box 17, 3300 AA Dordrecht, The Netherlands. P. 889.