پروین صالحی شانجانی، محسن نصیری، معصومه رمضانی یگانه و سید اسمعیل سیدیان
بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
تاریخ انتشار مرداد 1400
ویراستاران علمی: ولیالله مظفریان و معصومه ایزدپناه
رفتار انبار داری بذر
تيپ ذخیرهسازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشک شدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی به میزان 15 تا 20 درصد، بذر قابل نگهداری در دمای 20- درجه سانتیگراد است.
نیازهای جوانهزنی
بذرهای این گونه خواب ندارند. پس از استریل سطحی، بذور روی کاغذ صافی مرطوب در پتری دیش قرار گرفته و در دمای متناوب 25 درجه سانتیگراد (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتیگراد (8 ساعت تاریکی) سبز میگردند.
مورفولوژی
ميوه: فندقه
بذر: فندقچهها تخم مرغی- بیضوی، سطح پشتی و شکمی منحنی، آرئول (ناف سفید رنگ در قسمت پایه) دو لوبی. سطح دارای برجستگیهای زگیل مانند دایرهای روشن، به صورت جزئی براق، قهوهای تیره.
اندازه بذر: طول: 1/8 تا 1/9 میلیمتر، عرض: 1 تا 1/1 ميليمتر در نمونه بذر قزوین با وزن هزار دانه 2/1 گرم که در سال 1384 توسط اکبرینیا جمعآوری شده و نمونه کاشته شده آن توسط زیبا جمزاد با شماره اکسشن 17056 شناسایی شده است.
وزن هزار دانه: 0/5 گرم
ویژگیهای زیستی
فرم رویشی گیاه: گیاهی یکساله، ساقه افراشته، ساده یا در قسمت انتهایی منشعب.
نوع گلآذین، گل و مکانیسمهای گردهافشانی: گلآذين گرزن، دم گل آذین به طول 5 تا 30 میلیمتر با انشعابات دوتایی، تنک. گلها هرمافوردیت، زیگومورف، جام گل به طول 7 تا 8 میلیمتر صورتی– ارغوانی تا آبی همراه نقطههای تیره در لبه پایینی. گیاه تک پایه، دگرگشن. گردهافشاني به وسيله حشرات انجام ميشود.
دوره زمانی گلدهی: اواخر بهار
دوره زمانی رسیدن بذر: تابستان
عامل پراکنش بذر: عامل پراکنش وزن بذر است.
پراکندگی جغرافیایی: ایران، آسیای مرکزی و افغانستان. نمونه تیپ از ایران
پراکندگی در ایران: در شمال، شمال غرب، مرکز، شرق، جنوب و جنوب شرق. استانهای گیلان، آذربایجان، اصفهان، هرمزگان، خوزستان، سیستان و بلوچستان، خراسان، سمنان و تهران.
گیاهشناسی
تیره: Lamiaceae
زيرتیره: Nepetoideae
جنس: Nepeta
گونه: saccharata
نام فارسی: پونهساي شیرین
منابع و پیوندها
Bojňanský, V. and Fargašová, A. 2007. Atlas of seeds and fruits of central and East-European flora: the region of the Carpathian Mountains. Springer, Dordrecht, the Netherlands, 1046 pp
Ghahraman, A. Flore of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands with the university of Tehran publication. https://floraofiran.net/index.php
.Harrington, J.F. 1972. Seed storage and longevity. In: Seed Biology. Vol. III. T. Kozlowski (Ed.). Academic Press, New York, 145-245
Hassan, T. and Dar, G. H. 2012. Nutlet micromorphology in selected species of Nepeta L. (Lamiaceae) in Kashmir Himalaya. Iranian Journal of Botany, 2: 262-269
Jamzad, Z. 1391. Flora of Iran, No. 76: Lamiaceae. Agricultural Research, Education and Promotion Organization, Research Institute for Forests and Rangelands of Iran, Tehran, 1066 p
.Jamzad, Z., Ingrouille, M and Simmonds, M. 2003. Three new species of Nepeta (Lamiaceae) from Iran. Taxon, 52: 93-98
Kaya, A. and Dirmenci, T. 2008. Nutlet surface micromorphology of the genus Nepeta L. (Lamiaceae) in Turkey. Turkish Journal of Botany, 32. 103-112
.Mozaffarian, V. 2012. A Pictorial Dictionary of Botany. Farhang Moaser publisher, 1088 pp
.Mozaffarian, V.A. 1998. Dictionary of Iranian Plants Names. Moaser Publisher, Tehran Farhang, 671 pp
Naghibi, F. 2005. Labiatae family in folk medicine in Iran from ethnobotany to pharmacology. Iranian Journal of Pharmaceutical Research, 2: 63-79
.Sharma, O.P. 2009. Plant taxonomy 2E. Tata McGraw-Hill Education, New Delhi, 563 pp