
Pimpinella dichotoma Boiss. et Hausskn.
پروین صالحی شانجانی، محمدرضا پهلوانی و علی میرحسینی
بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
تاریخ انتشار تیر 1403
ویراستار علمی: محمد دادمند
رفتار انبارداری بذر
تيپ ذخیرهسازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشکشدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15 تا 20 درصد قابل نگهداری در دمای 20- درجه سانتیگراد است.
نیازهای جوانهزنی
بذرهای این گونه خواب دارد. پس از استریل سطحی، بذور روی کاغذ صافی مرطوب در پتری دیش قرار گرفته و به مدت دو هفته تا دو ماه در دمای صفر تا 4 درجه سانتیگراد سرمادهی میشوند تا سبز شوند. سپس در دمای متناوب 20 درجه سانتیگراد (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتیگراد (8 ساعت تاریکی) سبز میگردند.
مورفولوژی
نوع میوه: شیزوکارپ (شیزوکارپ میوه خشک و متشکل از دو برچه ناشکوفای غیرفشرده یا به پهلو یا به پشت فشرده به نام مریکارپ است)
شکل میوه: مریکارپها بیضوی-تخممرغی، جورشکل، فشرده از پهلو، سطح شکمی تخت، با کانالهای هدایت شیرابه، با یک شیار مرکزی، سطح پشتی محدب، با 5 پره، رأس با پایه خامه. سطح مریکارپ شیاردار، کرکدار، کدر، قهوهای
اندازه میوه: طول 2/39 تا 3/85 میلیمتر، عرض 1/07 تا 1/44 میلیمتر در نمونه بذر از تفت، یزد، با وزن هزاردانه 1/67 گرم که در سال 1397 توسط علی میرحسینی جمعآوری و شناسایی شده و با شماره اکسشن 46833 در بانک ژن منابع طبیعی نگهداری میشود.
وزن هزار دانه/میوه: 1 تا 2/5 گرم
ویژگیهای زیستی
فرم رویشی گیاه: علفی، چندساله. ساقه ایستاده، به ارتفاع 15 تا 75 سانتیمتر، کرکدار
نوع گلآذین، گل و مکانیسمهای گردهافشانی: گلآذین چتر مرکب، چترها متعدد، با 2 تا 5 شعاع، چترکها کم گل، گلها سفید. گیاه تک پایه، دگرگشن. گردهافشانی توسط حشرات و باد انجام میشود.
دوره زمانی گلدهی: اواخر تابستان
زمان رسیدن بذر: اواخر تابستان
پراکنش بذر: توسط وزن بذر و حیوانات
پراکندگی جغرافیایی: انحصاری ایران. نمونه تیپ از کوه شاهو
پراکندگی در ایران: غرب و مرکز. بیشتر در استانهای کرمانشاه، اصفهان، تهران و یزد
گیاهشناسی
خانواده: Apiaceae
جنس: Pimpinella
گونه: P. dichotoma
نام فارسی: جعفری کوهی اصفهانی
منابع و پیوندها
Black, M. and Bewley, J.D. 2000. Seed technology and its biological basis. Sheffield Academic Press, 419 pp.
Bojňanský, V. and Fargašová, A. 2007. Atlas of seeds and fruits of central and East-European flora: the Carpathian Mountains region. Springer, Dordrecht, The Netherlands, 1046 pp.
Ghahraman, A. Flore of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands with University of Tehran Publication. https://floraofiran.net/index.php.
Mozaffarian, V.A. 1998. Dictionary of Iranian plants names. Farhange Moaser Publisher, Tehran, 671 pp.
Mozaffarian, V.A. 2012. A Pictorial dictionary of botany. Farhange Moaser Publisher, Tehran, 1088 pp.
Mozaffarian V. 2008. Flora of Iran, Umbelliferae. Institute of Forests and Rangelands Press, Tehran, Iran, Publication No. 54, 592 pp.
Sharma, O.P. 2009. Plant taxonomy 2E. Tata McGraw-Hill Education, New Delhi, 563 pp.