
Vicia peregrina L.
حمیده جوادی، لیلا فلاح حسینی، معصومه رمضانی یگانه و نسترن جلیلیان
بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
تاریخ انتشار شهریور 1401
ویراستار علمی: معصومه ایزدپناه، پروین صالحی شانجانی
رفتار انبارداری بذر
تيپ ذخیرهسازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشکشدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15 تا 20 درصد قابل نگهداری در دمای 20- درجه سانتی گراد است.
نیازهای جوانهزنی
بذرهای این گونه خواب ندارند. پس از استریل سطحی، بذور روی کاغذ صافی مرطوب در پتری دیش قرار گرفته و به مدت دو هفته در دمای صفر تا 4 درجه سانتیگراد سرمادهی میشوند تا همزمان سبز شوند. سپس در دمای متناوب 20 (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتیگراد (8 ساعت تاریکی) سبز میگردند.
مورفولوژی
نوع میوه: نیام
شکل میوه: مستطیلی در انتها با نوک صاف، در قاعده با پایک کوتاه، پوشیده از کرکهای خوابیده و پراکنده. حاوی 4 تا 6 دانه
اندازه میوه: طول 25 تا 40 میلیمتر، عرض 6/5 تا 8 میلیمتر
شکل بذر: کروی یا بیضوی، با سطح صاف، ناف بیضوی-خطی به طول 1 میلیمتر، زیتونی یا قهوهای روشن با لکههای کمرنگ و یا تیره
اندازه بذر: طول 4/49 تا 5/42 میلیمتر، عرض 3/84 تا 4/60 میلیمتر در نمونه بذر با وزن هزاردانه 49/4 گرم که در سال 1381 از دلقان، لرستان جمعآوری شده و نمونه کشت شده آن توسط نسترن جلیلیان شناسایی و با شماره اکسشن 9517 در بانک ژن منابع طبیعی نگهداری میشود.
وزن هزار دانه: 38 تا 52 گرم
ویژگیهای زیستی
فرم رویشی گیاه: یکساله با کرکهای خوابیده و پراکنده و یا بدون کرک، ساقه افراشته و یا خوابیده، 12 تا 50 سانتیمتر
نوع گلآذین، گل و مکانیسمهای گردهافشانی: گلآذین محوری با یک گل در محور برگها. دمگل کوتاه. گلها 11 تا 15 میلیمتر. جام بنفش رنگ. کاسه استکانی در قاعده کمی قوزدار و پوشیده از کرکهای گسترده و پراکنده. گلها دوجنسه وخودگشن. گردهافشانی توسط حشرات صورت میگیرد.
دوره زمانی گلدهی: اواسط بهار تا اوایل تابستان
زمان رسیدن بذر: اوایل تابستان
پراکنش بذر: توسط باد و دام
پراکندگی جغرافیایی: اروپا، ترکیه، ایران، آسیای مرکزی، افغانستان، پاکستان، عراق و شمال آفریقا. نمونه تیپ از فرانسه
پراکندگی در ایران: شمال، شمالغرب، شمالشرق، غرب، مرکز و جنوب، بیشتر در استانهای مازندران، گیلان، آذربایجان، کردستان، همدان، کرمانشاه، اصفهان، بختیاری، هرمزگان، بوشهر و تهران
گیاهشناسی
خانواده: Papilionaceae
جنس: Vicia
گونه: peregrina
نام فارسی: ماشک خارجی