Amberboa sosnovskyi Iljin
پروین صالحی شانجانی، لیلا رسول زاده و محمد محمودی
بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
تاریخ انتشار دی 1402
ویراستار علمی: حمیده جوادی
این شناسه بذر با حمایت ستاد علوم و فناوری گیاهان داروئی و طب سنتی تهیه شده است
رفتار انبارداری بذر
تيپ ذخیرهسازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشکشدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15 تا 20 درصد قابل نگهداری در دمای 20- درجه سانتی گراد است.
نیازهای جوانهزنی
بذرهای این گونه خواب ندارند. پس از استریل سطحی، بذور روی کاغذ صافی مرطوب در پتری دیش قرار گرفته و به مدت دو هفته در دمای صفر تا 4 درجه سانتیگراد سرمادهی میشوند تا همزمان سبز شوند. سپس در دمای متناوب 20 (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتیگراد (8 ساعت تاریکی) سبز میگردند.
مورفولوژی
نوع میوه: فندقه
شکل میوه: استوانهای- مستطیلی کشیده، از طرفین کمی فشرده شده، ناف جانبی، احاطه شده توسط یک برآمدگی حلقوی روشن، رأس بریده، کاکل ماندگار، مایل به طلایی، پر مانند، هم اندازه یا کوتاهتر از فندقه. سطح دارای شیارهای طولی، با کرک متراکم خوابیده، کدر، مایل به سیاه
اندازه میوه: طول 4/65 تا 5/47 میلیمتر، عرض 1/45 تا 1/89 میلیمتر در نمونه بذر از زنجان با وزن هزار دانه/ میوه 6/75 گرم که در سال 1395 توسط محمد محمودی جمعآوری و شناسایی شده و با شماره اکسشن 46149 در بانک ژن منابع طبیعی ایران نگهداری میشود.
وزن هزار دانه/ میوه: 6/75 گرم
ویژگیهای زیستی
فرم رویشی گیاه: علفی، یکساله یا دو ساله. ساقه ایستاده، به طول 20 تا 70 سانتیمتر
نوع گلآذین، گل و مکانیسمهای گردهافشانی: گلآذین کپهای منفرد، کپه طبقی/ لولهای؛ گلچهها قرمز- اغوانی، گلچههای کناری عقیم، یکردیفه، با جامگل بزرگتر شعاعی شکل؛ گلچههای مرکزی بارور، چندردیفه، با جام گل کوچکتر منظم؛ گریبان تخممرغی. گیاه تک پایه، دگرگشن. گردهافشانی توسط حشرات و باد انجام میشود.
دوره زمانی گلدهی: بهار
زمان رسیدن میوه: بهار
پراکنش میوه: عامل پراکنش وزن بذر است.
پرکندگی جغرافیایی: ترکیه، ایران و قفقاز. نمونه تیپ از نخجوان
پرکندگی در ایران: شمال، شمال غرب و مرکز. بیشتر در استانهای گیلان، آذربایجان و زنجان
گیاهشناسی
خانواده: Asteraceae
جنس: Amberboa
گونه: A. sosnovskyi
نام فارسی: کهربائی گچ دوست
منابع و پیوندها
Black, M. and Bewley, J.D. 2000. Seed technology and its biological basis. Sheffield Academic Press, 1-419 pp.
Bojňanský, V. and Fargašová, A. 2007. Atlas of seeds and fruits of central and East-European flora: the Carpathian Mountains region. Springer, Dordrecht, The Netherlands, 1046 pp.
Ghahraman, A. Flore of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands with University of Tehran Publication. https://floraofiran.net/index.php.
Mozaffarian, V.A. 1998. Dictionary of Iranian plants names. Farhange Moaser Publisher, Tehran, 671 pp.
Mozaffarian, V.A. 2012. A Pictorial dictionary of botany. Farhange Moaser Publisher, Tehran, 1088 pp.
Mozaffarian, V., Ghahremaninejad, F., Narimisa, S., Kazempour-Osaloo, Sh., Jafari, E., Lotfi, E. Assadi, M. 2018. Flora of Iran, Asteraceae. Institute of Forests and Rangelands Press, Tehran, Iran, Publication No. 144, 1023 pp.
Sharma, O.P. 2009. Plant taxonomy 2E. Tata McGraw-Hill Education, New Delhi, 563 pp.
Ranjbar, M. and Negaresh, K. 2013. A contribution to the genus Amberboa (Asteraceae, Cardueae, Centaureinae) from Iran. Willdenowia 43: 271–277.