.Aegilops caudata L

.Aegilops caudata L

پروین صالحی شانجانی، لیلا رسول زاده، حمیده جوادی و محمد امینی راد

بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

تاریخ انتشار شهریور 1401

ویراستار علمی: معصومه ایزدپناه

رفتار انبارداری بذر

تيپ ذخیره‌سازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشک شدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15 تا 20 درصد قابل نگهداری در دمای 20- درجه سانتی‌گراد است.

نیازهای جوانه‌زنی

بذر فاقد خواب فیزیولوژیکی و فیزیکی بوده و به راحتی قادر به جوانه‌زنی می‌باشد. پس از استریل سطحی، بذور روی کاغذ صافی مرطوب در پتری دیش قرار گرفته و در دمای ثابت 20 درجه سانتی‌گراد و طول روز/شب 8/16 ساعت  سبز می‌گردند.

مورفولوژی

‌نوع میوه/بذر: گندمه، گندمه‌‌ها به لماها و پالئاها چسبیده‌اند.

شکل میوه/بذر: سرنیزه‌ای، سطح شکمی دارای شیار طولی، راس کمی کرک‌دار، به طرف ناف بتدریج باریک شده، ناف تخم مرغی. سطح دارای خطوط طولی، کمی براق، کاهی رنگ.

اندازه میوه/بذر: طول6/5 تا 5/2  میلی‌متر، عرض 1/9 تا 1/6  میلی‌متر در نمونه بذر شيروان چرداول، ایلام با وزن هزار دانه (گندمه همراه با لماها و پالئاها) 27/51 گرم که در سال 1382 جمع‌آوری شده و نمونه کاشته شده آن توسط آقای محمد امینی‌راد با شماره اکسشن 3356 شناسایی شده است

وزن هزار میوه/دانه(گندمه همراه با لماها و پالئاها): 9 تا 18 گرم

ویژگی‌های زیستی

فرم رویشی گیاه: یک ساله، ساقه‌های ماشوره‌ای 20 تا 50 سانتی‌متر، راست یا زانودار، معمولاً پنجه‌های زیادی را تشکیل می‌دهند.

نوع گل‌آذین، گل و مکانیسم‌های گرده‌افشانی: گل‌آذین‌ سنبله انتهایی، به طول 3 تا 12 سانتی‌متر (به استثنای سیخک‌ها) ، گلوم سنبلچه رأسی با سیخک واگرا به طول 4/5 تا 12 سانتی‌متر (در نتیجه بلند‌تر از کل سنبله) و بدون دندانه‌های جانبی، لما سنبلچه رأسی کرک‌دار، دارای 1 تا 3 تا سنبلچه‌ اولیه رشدنیافته. گل‌ها هرمافوردیت، گیاه تک پایه، دگرگشن. گرده‌افشانی توسط باد صورت می‌گیرد.

دوره زمانی گلدهی: اواسط بهار تا اواخر بهار

دوره زمانی رسیدن بذر: اواخر بهار تا اوایل تابستان

عامل پراکنش بذر: وزن بذر و دام ‌

پراکندگی جغرافیایی: بومی خاورمیانه (ایران، عراق، لبنان، جمهوری عربی سوریه، و ترکیه) و اروپا (بلغارستان، و یونان)

پراکندگی در ایران: غرب، بیشتر در استان‌های  ایلام، و کردستان

گیاه‌شناسی

تیره: Poaceae

جنس: Aegilops

گونه: A. caudata

نام فارسی: —

منابع و پیوندها

Saufferer, S. M. 1993. Aegilops. In: Flora of North America Editorial Committee, eds. Flora of North America North of Mexico [Online]. New York and Oxford. Vol. 24. http://beta.floranorthamerica.org. Accessed 2021.

Terrell, E. and Peterson, P. 1993.  Caryopsis Morphology and Classification in the Triticeae (Pooideae: Poaceae). Smithsonian Contributions to Botany. 83. 10.5479/si.0081024X.83.

Cabi, E. 2010. Taxonomic Revision of the Tribe Triticeae Dumortier (Poaceae) in Turkey.Ph.D. – Doctoral Program, Middle East Technical University.

Bojňanský, V. and Fargašová, A. 2007. Atlas of seeds and fruits of central and East-European flora: the Carpathian Mountains region. Springer, Dordrecht, The Netherlands, 1046 pp.

Ghahraman, A. Flore of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands with University of Tehran Publication. https://floraofiran.net/index.php.

Mozaffarian, V. 2012. A Pictorial Dictionary of Botany. Farhang Moaser publisher, 1088 pp.

Mozaffarian, V.A. 1998. Dictionary of Iranian Plants Names. Moaser Publisher, Tehran Farhang, 671 pp.

Sharma, O.P. 2009. Plant taxonomy 2E. Tata McGraw-Hill Education, New Delhi, 563 pp.