Astragalus odoratus

Astragalus odoratus Lam.

حمیده جوادی و پروین صالحی شانجانی

بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

تاریخ انتشار مرداد 1400

ویراستاران علمی: ولی الله مظفریان و معصومه ایزدپناه

رفتار انبارداری بذر

تيپ ذخیره‌سازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشک‌شدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15-20% قابل نگهداری در دمای  °C20- است.

نیازهای جوانه زنی

بذر دارای خواب بوده و این خواب مربوط به پوسته غیرقابل نفوذ بذر (خواب فیزیکی) و مواد بازدارنده جوانه‌زنی در داخل بذر (خواب فیزیولوژیکی) می‌باشد. برای حذف پوسته غیرقابل نفوذ نسبت به آب و گاز، از روش‌های مختلف سمباده کشی، تیمار اسید‌سولفوریک غلیظ، استفاده از آب داغ و .. (اسکرافیه کردن) می‌توان استفاده کرد. برای حذف خواب فیزیولوژیکی بذر، استفاده از تیمارهای سرمادهی مرطوب (استراتیفه کردن) به مدت 14 روز، امواج فرا‌صوت و برخی هورمون‌ها (اسید‌جیبرلیک 100 ppm) موثر است. بهترین روش برای حذف پوسته بذر استفاده از سمباده و حذف خواب فیزیولوژیکی تیمار سرمادهی به مدت 14 روز در دمای 4 درجه سانتی‌گراد می‌باشد. سپس بذور در دمای ثابت 20 درجه سانتی‌گراد یا دمای دمای متناوب 25 درجه سانتی‌گراد (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتی‌گراد (8 ساعت تاریکی) سبز می‌گردند.

مورفولوژی

میوه: نیام، دو حجره‌ای بیضوی، بدون پایک، بدون کرک یا با کرک‌های ریز پراکنده، منقار بلند و راست، در سطح شکمی تخت، در سطح پشتی برجسته، شیاردار.

اندازه میوه: به طول: 10-8 میلی‌متر.

بذر: گرد یا کلیوی-گرد، سطح بی‌کرک و براق، به رنگ زرد تا قهوه‌ای روشن بدون لکه‌های قهوه‌ای رنگ.

اندازه بذر: طول: 2/22-2/05 میلی‌متر، عرض: 1/89-1/83 میلی‌متر در نمونه بذر فلاورجان، اصفهان با وزن هزاردانه 3/2 گرم که در سال 1377 جمع‌آوری شده و نمونه کاشته شده آن توسط سیدرضا صفوی با کد اکسشن 4055 شناسایی شده است.

وزن هزار دانه: 3/4-3 گرم.

ویژگی‌های زیستی

فرم رویشی گیاه: ایستاده یا گسترده روی زمین، ارتفاع 35-15سانتی‌متر.

نوع گل‌آذین، گل و مکانیسم‌های گرده‌افشانی: گل‌آذین خوشه، به طول 2/5 تا 5 سانتی‌متر، پرگل.گل‌ها دوجنسه، پنج قطعه‌ای، زیگومورف. کاسه لوله‌ای یا استکانی، در قاعده قوزدار. جام زرد یا لیموئی، معطر. گیاه تک‌پایه، دگرگشن. گرده‌افشانی توسط حشرات و باد صورت می‌گیرد.

دوره زمانی گلدهی: اواخربهار

دوره زمانی رسیدن بذر: اواخر بهار

عامل پراکنش بذر: عامل پراکنش وزن بذر است.

پراکندگی جغرافیایی: ترکیه، ایران و قفقاز. نمونه تیپ از شرق.

پراکندگی در ایران: شمال، شمال غرب و مرکز. گلستان، سمنان و تهران.

گیاه‌شناسی

تیره: Papilionaceae

جنس: Astragalus

گونه: odoratus

نام فارسی: گون

منابع و پیوندها

.Baskin, C.C. and Baskin, J.M.1998. Seeds: Ecology, Biogeography, Evolution of Dormancy and Germination. Academic Press, San Diego

.Bewley, J.D. 1997. Seed germination and dormancy. The plant cell, 9: 1055-1066

Bakhshandeh Faraj-pur, A. 2014. Investigating the possibility of increasing the germination of several species (Astragalus) using various methods of dormancy in order to multiply massive and regenerate rangelands. Master’s thesis, University of Kashan, Faculty of Engineering

Kožuharova, E. and Firmage, D. 2007. On The Pollination Ecology of Astragalus alopecurus Pallas (Fabaceae) in Bulgaria. Tome, 60(8): 863-870

Kožuharova, E., Tzvetanova, V. and Firmage, D. 2010. Seed germination and seedling development of two rare Astragalus species (Fabaceae). Phytologia Balcanica, 16 (1): 51-56

Maassoumi, A.A. 2018. Flora of Iran, No.154: (Fabaceae: AstragalusIII). Research Institute of Forests and Rangelands Publication, p. 26

Mozaffarian, V. 2012. A Pictorial Dictionary of Botany. Farhange Moaser publisher, 1088 pp.