نویسنده: navidcod 
معصومه ایزدپناه، پروین صالحی شانجانی و لیلا فلاح حسینی
بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
تاریخ انتشار مرداد 1400
ویراستار علمی: ولی‌الله مظفریان
رفتار انبار داری بذر
تيپ ذخیره‌سازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشک شدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15 تا 20% قابل نگهداری در دمای 20- درجه‌سانتی‌گراد است.
نیازهای جوانه زنی
بذرهای این گونه خواب عمیق ندارند، پس از استریل سطحی، آن‌ها را روی کاغذ صافی مرطوب در پتری دیش قرار داده و به مدت دو هفته در دمای 4 درجه سانتی‌گراد قرار می‌گیرند. آنگاه بذور در دمای متغیر 25 درجه سانتی‌گراد (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتی‌گراد (8 ساعت تاریکی) سبز می‌شوند.
مورفولوژی
نوع میوه: نیام
شکل میوه: قهوه‌ای روشن تا تیره، استوانه‌اي گاهي تخم مرغي تقريبا بدون کرک يا کرک‌دار، خاردار؛ 3-5 بار پیچ خورده در جهت عقربه‌های ساعت، با پیچش باز و غیر فشرده، جنس دیواره نيام نازک و غشايي است، بطوري‌كه وقتي پیچش‌ها از يكديگر جدا مي‌شوند پوسته‌ها پاره شده وفقط رگه‌هاي عرضي باقي مي‌ماند؛ در سطح نیام 6 تا 8 رگه عرضي S شکل وجود دارد که به رگه جانبی می‌رسد، رگه‌ها منشعب نمي‌شود، شيار عميقي بين رگه جانبی و خط درز پشتی وجود دارد که پایه خارها را تشکیل می‌دهد؛ طول خارها از برجستگي‌هاي كوتاه تا تيغ‌هاي بلند متغير است و گاهي تا دو برابر عرض ميوه مي‌رسد، زاويه خارها با سطح تاب‌های (پیچ‌خوردگی‌های) نیام از 180 درجه تا مورب (در خارهای کوتاه) متفاوت بوده، سر خارهای بلند قلاب شکل است.
شکل بذر: لوبيايي شكل، ولی اغلب در حاشیه مجاور به ریشه‌چه تخت، 1 تا 2 بذر در هر تاب (پیچ خوردگی)، به صورت جدا جدا، تاب اول و آخر فاقد بذر؛ پوسته بذر زرد (به ندرت قهوه‌ای)؛ طول ریشه‌چه بلند تر از نصف طول بذر، بدون آلبومن.
اندازه میوه: قطر 4-3 (-2/2) میلی‌متر، ضخامت 3-2/5 (-1/7) میلی‌متر
اندازه بذر: طول 2/7-1/8 میلی‌متر، بزرگترین عرض 1/3-1/1 (-0/5) میلی‌متر، ضخامت 0/8-0/4 میلی‌متر در نمونه بذر سرپل ذهاب کرمانشاه با وزن هزاردانه 1/2 گرم که در سال 1391 توسط رضا کریمی جمع‌آوری شده و نمونه کاشته شده آن توسط معصومه ایزدپناه و ایرج مهرگان با شماره اکسشن 45054 شناسایی شده است.
وزن هزار دانه: 2/5–1/3 گرم
ویژگی‌های زیستی
فرم رویشی گیاه: بوته‌ای، یک ساله، خوابیده تا نیمه خوابیده
نوع گل و مکانیسم‌های گرده‌افشانی: گل‌آذین خوشه‌ای انتهایی. گل‌ها هرمافوردیت، ناجور گلبرگ، جام گل (متشکل از درفش: گلبرگ بزرگ بالایی، بال‌ها: دو گلبرگ مجاور درفش و ناو: دو گلبرگ پایینی) زرد رنگ، بال‌ها کوتاه‌تر از ناو؛ پرچم‌ها 10 عدد یکی آزاد و 9 عدد چسبیده (9+1). گیاه تک پایه، خودگشن با 10 درصد دگرگشنی که توسط حشرات انجام می‌شود.
دوره زمانی گلدهی: فروردین (اسفند در استانهای جنوبی) تا مرداد
دوره زمانی رسیدن بذر: اردیبهشت (فروردین در استانهای جنوبی) تا شهریور
پراکنش بذر: عامل پراکنش وزن بذر است. نیام‌ها با چسبیدن به پشم و مو حیوانات جابجا می‌شوند.
پراکندگی جغرافیایی: اروپا، عراق و افغانستان. نمونه تیپ بر اساس فلور ایرانیکا:
Typus Illustratio: Medica echinata minima, J. BAUHIN & CHERLER, Hist. Pl. 2: 386 (1651); Lectotypus conf. C. C. HEYN (1959)
پراکندگی در ایران: شمال، غرب، شرق و مرکز. آذربايجان شرقي، گلستان، بوشهر، کهگیلویه و بویر احمد، قزوین، زنجان، مازندران، لرستان، ایلام، كرمانشاه و خوزستان
گیاه‌شناسی
تیره: Papilionaceae
جنس: Medicago
گونه: minima
نام فارسی: یونجه کوچک
منابع و پیوندها
Ghahraman, A. Flore of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands with University of Tehran Publication. https://floraofiran.net/index.php
Lesins, K.A. and Lesins, I. 1979. Genus Medicago (Leguminosae): a taxogenetic study. The Hague, Boston, London: Dr W. Junk Publisher, 234 pp
.Small, E. and Brookes, B. 1990. Circumscription of the genus Medicago (Leguminosae) by seed characters. Can. J. Bot. 68: 613-629
.Small, E. and Jomphe, M. 1988. A synopsis of the genus Medicago (Leguminosae). Canadian Journal of Botany, 67: 3260-3294
Mehregan, I., Rahiminejad, M.R. and Azizian, D. 2002. A taxonomic revision of the genus Medicago L. (Papilionaceae) in Iran. Iranian Journal of Botany, 9: 207-221(In Persian)
.Mozaffarian, V. 2012. A Pictorial Dictionary of Botany. Farhange Moaser Publisher, 1088 pp
.Rechinger, K.H. 1984. Flora Iranica 157. Akadmische Druch. U. Verlagsanstalt. Graz
