
Medicago radiata
معصومه ایزدپناه، پروین صالحی شانجانی و لیلا فلاح حسینی
بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
تاریخ انتشار مرداد 1400
ویراستار علمی: ولیالله مظفریان
رفتار انبار داری بذر
تيپ ذخیرهسازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشک شدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15 تا 20% قابل نگهداری در دمای 20- درجهسانتیگراد است.
نیازهای جوانه زنی
بذرهای این گونه خواب عمیق ندارند، پس از استریل سطحی، آنها را روی کاغذ صافی مرطوب در پتری دیش قرار داده و به مدت دو هفته در دمای 4 درجه سانتیگراد قرار میگیرند. آنگاه بذور در دمای متغیر 25 درجه سانتیگراد (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتیگراد (8 ساعت تاریکی) سبز میشوند.
مورفولوژی
نوع میوه: نیام
شکل میوه: تخت، غشايي، كرك آلود يا بدون کرک، 1 تا 10 بار پیچ خورده؛ خارها کوتاه (یک میلیمتر) و برخی دو شاخه؛ خط درزهای پشتی و شکمی نازک کاغذی، خارهای لبه پشتي حالت شانهاي، خارهای لبه شكمي حالت ريش ريش، سطح نیام داراي مقدار زيادي رگه عرضي است كه نزديك به خط درز پشتي شبكه متراكمي تشكيل ميدهد.
شکل بذر: تخت، مستطيلي؛ پوسته بذر قهوهای مایل به زرد، داراي شيارهاي برجسته چروك خورده عرضی؛ طول ریشهچه هماندازه طول بذر، بدون آلبومن
اندازه میوه: عرض 10-13 میلیمتر
اندازه بذر: طول 3-2/5 (-2/3) میلیمتر، عرض (2/3-) 2-1/8 میلیمتر، ضخامت 0/7-1 میلیمتر در نمونه بذر ایوان ایلام با وزن هزاردانه 2/5 گرم که در سال 1393 توسط ماشااله محمد پور جمعآوری شده و نمونه کاشته شده آن توسط معصومه ایزدپناه و ایرج مهرگان با شماره اکسشن 43230 شناسایی شده است.
وزن هزار دانه: 5/8-2 گرم
ویژگیهای زیستی
فرم رویشی گیاه: بوتهای، یک ساله، نیمه خوابیده
نوع گل و مکانیسمهای گردهافشانی: گلآذین خوشهای انتهایی. گلها هرمافوردیت، ناجور گلبرگ، جام گل (متشکل از درفش: گلبرگ بزرگ بالایی، بالها: دو گلبرگ مجاور درفش و ناو: دو گلبرگ پایینی) زرد رنگ، بالها کوتاهتر از ناو؛ پرچمها 10 عدد یکی آزاد و 9 عدد چسبیده (9+1). گیاه تک پایه، خودگشن با 10 درصد دگرگشنی. گردهافشانی توسط حشرات انجام میشود.
دوره زمانی گلدهی: فروردین (بندرت اسفند) تا شهریور (بندرت مهر)
دوره زمانی رسیدن بذر: اردیبهشت (بندرت فروردین) تا مهر (بندرت آبان)
پراکنش بذر: عامل پراکنش وزن بذر است. نیامها با چسبیدن به پشم و مو حیوانات جابجا میشوند.
پراکندگی جغرافیایی: اروپا، ترکیه، افغانستان و عراق. نمونه تیپ بر اساس فلور ایرانیکا:
Medicago leguminibus reniformibus margine dentatis, Herb. BM-CLIFF
پراکندگی در ایران: غرب، شرق و جنوب. خراسان شمالي، آذربايجان شرقي، آذربايجان غربی، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد، قزوین، زنجان، لرستان، ایلام، کردستان، کرمان، اردبیل، مرکزی، قم، اصفهان،كرمانشاه و خوزستان
گیاهشناسی
تیره: Papilionaceae
جنس: Medicago
گونه: radiata
نام فارسی: یونجه هلالی
منابع و پیوندها
Ghahraman, A. Flore of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands with University of Tehran Publication. https://floraofiran.net/index.php
Lesins, K.A. and Lesins, I. 1979. Genus Medicago (Leguminosae): a taxogenetic study. The Hague, Boston, London: Dr W. Junk Publisher, 234 pp
.Small, E. and Brookes, B. 1990. Circumscription of the genus Medicago (Leguminosae) by seed characters. Can. J. Bot. 68: 613-629
.Small, E. and Jomphe, M. 1988. A synopsis of the genus Medicago (Leguminosae). Canadian Journal of Botany, 67: 3260-3294
Mehregan, I., Rahiminejad, M.R. and Azizian, D. 2002. A taxonomic revision of the genus Medicago L. (Papilionaceae) in Iran. Iranian Journal of Botany, 9: 207-221(In Persian)
.Mozaffarian, V. 2012. A Pictorial Dictionary of Botany. Farhange Moaser Publisher, 1088 pp
.Rechinger, K.H. 1984. Flora Iranica 157. Akadmische Druch. U. Verlagsanstalt. Graz