نویسنده: navidcod 
Medicago scutellata
معصومه ایزدپناه، پروین صالحی شانجانی و لیلا فلاح حسینی
بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
تاریخ انتشار مرداد 1400
ویراستار علمی: ولی‌الله مظفریان
رفتار انبار داری بذر
تيپ ذخیره‌سازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشک شدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15 تا 20% قابل نگهداری در دمای 20- درجه‌سانتی‌گراد است.
نیازهای جوانه زنی
بذرهای این گونه خواب عمیق ندارند، پس از استریل سطحی، آن‌ها را روی کاغذ صافی مرطوب در پتری دیش قرار داده و به مدت دو هفته در دمای 4 درجه سانتی‌گراد قرار می‌گیرند. آنگاه بذور در دمای متغیر 25 درجه سانتی‌گراد (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتی‌گراد (8 ساعت تاریکی) سبز می‌شوند.
مورفولوژی
نوع میوه: نیام
شکل میوه: قهوه‌ای تا خاکستری تیره، بیضی یا كاسه مانند، بدون خار، پوشيده ازکرک‌هاى غده‌دار، 5 تا 7 بار پیچ خورده در جهت عقربه‌های ساعت، هر پیچ‌خوردگی ديگري را در بر گرفته به شکل کاسه‌های روی هم انباشته شده درآمده، حاشیه تاب‌ها (پیچ‌خوردگی‌ها) نازک؛ رگه‌هاي عرضي متعدد، مشخص و منشعب روی سطح نیام وجود دارد که تشكيل شبكه‌ای را مي‌دهند كه نزدیک به حاشیه به‌هم مي‌پيوندند و در جهت خلاف تاب‌ها وارد خط درز پشتی می‌شوند.
شکل بذر: بذر‌ها بزرگتر از بذر بقيه گونه‌های یونجه؛ لوبیایی شکل ولی اغلب در نزدیکی حاشیه مجاور با ریشه‌چه تخت، 1 تا 2 بذر در هر تاب (پیچ خوردگی) به صورت جداجدا، 2 تا 3 تاب راسی فاقد بذر؛ پوسته بذر زرد تا قهوه‌اى روشن، در ناحیه شالازا ناف برجسته‌ای ایجاد شده که با یک نوار قهوه‌ای نشان‌دار می‌شود؛ طول ريشه‌چه کمتر از نصف طول بذر، ريشه‌چه در امتداد لپه‌ها ادامه نمي‌يابد بلکه يك زاويه حدود 45 درجه با آن مي‌سازد و به بذر حالت نوك‌دار مي‌دهد، این حالت شبیه به بذر گونه M. rugosa است ولی در این گونه حالت مذکور مشخص‌تر است، بدون آلبومن.
اندازه میوه: قطر: 15-9 میلی‌متر، ضخامت: 12-6 میلی‌متر
اندازه بذر: طول بذر: 5/1-3/5 میلی‌متر، بزرگترین عرض: 3/2-2/3 میلی‌متر، ضخامت: 1/2-0/9 میلی‌متر در نمونه بذر اهواز خوزستان با وزن هزاردانه 10/8 گرم که در سال 1382 توسط محمد حسن زاده جمع‌آوری شده و نمونه کاشته شده آن توسط معصومه ایزدپناه و ایرج مهرگان با شماره اکسشن 20438 شناسایی شده است.
وزن هزار دانه: 11-2/5 گرم
ویژگی‌های زیستی
فرم رویشی گیاه: بوته‌ای، یک ساله، خزنده تا خوابیده
نوع گل و مکانیسم‌های گرده‌افشانی: گل‌آذین خوشه‌ای انتهایی. گل‌ها هرمافوردیت، ناجور گلبرگ، جام گل (متشکل از درفش: گلبرگ بزرگ بالایی، بال‌ها: دو گلبرگ مجاور درفش و ناو: دو گلبرگ پایینی) زرد رنگ، بال‌ها کوتاه‌تر از ناو؛ پرچم‌ها 10 عدد یکی آزاد و 9 عدد چسبیده (9+1). گیاه تک پایه، خودگشن با 10 درصد دگرگشنی که توسط حشرات انجام می‌شود.
دوره زمانی گلدهی: فروردین (گاهی اسفند در استان‌های جنوبی) تا تیر
دوره زمانی رسیدن بذر: فروردین تا مرداد
پراکنش بذر: عامل پراکنش وزن بذر است. نیام‌ها با چسبیدن به پشم و مو حیوانات جابجا می‌شوند.
پراکندگی جغرافیایی:
پراکندگی در ایران: غرب، شمال، شرق، جنوب. آذربايجان شرقي، گلستان، بوشهر، خراسان شمالي، كرمانشاه و خوزستان
گیاه‌شناسی
تیره: Papilionaceae
جنس: Medicago
گونه: scutellata
نام فارسی: یونجه حلزونی
منابع و پیوندها
.Ghahraman, A. Flore of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands with University of Tehran Publication. https://floraofiran.net/index.php
.Lesins, K.A. and Lesins, I. 1979. Genus Medicago (Leguminosae): a taxogenetic study. The Hague, Boston, London: Dr W. Junk Publisher, 234 pp
.Small, E. and Brookes, B. 1990. Circumscription of the genus Medicago (Leguminosae) by seed characters. Can. J. Bot. 68:613-629
.Small, E. and Jomphe, M. 1988. A synopsis of the genus Medicago (Leguminosae). Canadian Journal of Botany, 67: 3260-3294
.Mehregan, I., Rahiminejad, M.R. and Azizian, D. 2002. A taxonomic revision of the genus Medicago L. (Papilionaceae) in Iran.Iranian Journal of Botany, 9: 207-221(In Persian)
.Mozaffarian, V. 2012. A Pictorial Dictionary of Botany. Farhange Moaser Publisher, 1088 pp
.Rechinger, K.H. 1984. Flora Iranica 157. Akadmische Druch. U. Verlagsanstalt. Graz
