
Diplotaenia damavandica Mozaffarian, Hedge & Lamond.
پروین صالحی شانجانی، محمدرضا پهلوانی و ولیالله مظفریان
بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
تاریخ انتشار تیر 1403
ویراستار علمی: محمد دادمند
رفتار انبارداری بذر
تيپ ذخیرهسازی ارتدوکس (بذوری که قابلیت خشکشدن را دارند) است. پس از کاهش رطوبت نسبی بذر به میزان 15 تا 20 درصد قابل نگهداری در دمای 20- درجه سانتیگراد است.
نیازهای جوانهزنی
بذرهای این گونه خواب دارد. پس از استریل سطحی، بذور روی کاغذ صافی مرطوب در پتری دیش قرار گرفته و به مدت دو هفته تا دو ماه در دمای صفر تا 4 درجه سانتیگراد سرمادهی میشوند تا سبز شوند. سپس در دمای متناوب 20 درجه سانتیگراد (16 ساعت روشنایی) و 15 درجه سانتیگراد (8 ساعت تاریکی) سبز میگردند.
مورفولوژی
نوع میوه: شیزوکارپ (شیزوکارپ میوه خشک و متشکل از دو برچه ناشکوفای غیرفشرده یا به پهلو یا به پشت فشرده به نام مریکارپ است)
شکل میوه: مریکارپها تقریباً بیضوی، جورشکل، غیر فشرده، سطح پشتی محدب با 10 پره طولی (5 پره اولیه و 5 پره ثانویه)، سطح شکمی تخت تا کمی مقعر، با کانالهای شیرابهای مشخص، پایه بریده، رأس با پایه خامه و باقیمانده خامه. سطح مریکارپ شیاردار، بیکرک، کدر، کرم، شیارها قهوهای
اندازه میوه: طول 8 تا 10 میلیمتر، عرض 3 تا 5 میلیمتر در نمونه بذر از دماوند، تهران با وزن هزار دانه/میوه 18 گرم که در سال 1395 توسط ولیالله مظفریان جمعآوری و شناسایی شده و با شماره اکسشن 45930 در بانک ژن منابع طبیعی نگهداری میشود.
وزن هزار دانه/میوه: 18 گرم
ویژگیهای زیستی
فرم رویشی گیاه: علفی، چندساله، بیکرک. ساقهها چندتایی، ایستاده، محکم و توپر، به ارتفاع تا 120 سانتیمتر
نوع گلآذین، گل و مکانیسمهای گردهافشانی: گلآذین چتر مرکب، چتر انتهایی بدون دمگلآذین، چترهای جانبی دمگلآذیندار؛ چترها با 2 تا 7 شعاع، به طول 5 تا 20 میلیمتر، چترکها با 6 تا 10 دمگل، به طول 2 تا 8 میلیمتر، گلها سفید. گیاه تک پایه، دگرگشن. گردهافشانی توسط حشرات و باد انجام میشود.
دوره زمانی گلدهی: اواخر بهار
زمان رسیدن بذر: اواسط تابستان
پراکنش بذر: توسط وزن بذر
پراکندگی جغرافیایی: انحصاری ایران. نمونه تیپ از دماوند
پراکندگی در ایران: شمال و مرکز. بیشتر در استان تهران
گیاهشناسی
خانواده: Apiaceae
جنس: Diplotaenia
گونه: D. damavandica
نام فارسی: کزل
منابع و پیوندها
Black, M. and Bewley, J.D. 2000. Seed technology and its biological basis. Sheffield Academic Press, 419 pp.
Bojňanský, V. and Fargašová, A. 2007. Atlas of seeds and fruits of central and East-European flora: the Carpathian Mountains region. Springer, Dordrecht, The Netherlands, 1046 pp.
Ghahraman, A. Flore of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands with University of Tehran Publication. https://floraofiran.net/index.php.
Mozaffarian, V.A. 1998. Dictionary of Iranian plants names. Farhange Moaser Publisher, Tehran, 671 pp.
Mozaffarian, V.A. 2012. A Pictorial dictionary of botany. Farhange Moaser Publisher, Tehran, 1088 pp.
Mozaffarian V. 2008. Flora of Iran, Umbelliferae. Institute of Forests and Rangelands Press, Tehran, Iran, Publication No. 54, 592 pp.
Sharma, O.P. 2009. Plant taxonomy 2E. Tata McGraw-Hill Education, New Delhi, 563 pp.